HAARLEMSE BISSCHOP:
Een bekeerde kraker is geen bewijs van een wonder

De Haarlemse bisschop Henny Bomers heeft er na de door zijn uitspraken veroorzaakte commotie rond het nonnenklooster in Auschwitz een nieuw probleem bij. Zonder dat hij er in werd gekend of de vereiste goedkeuring verleende, werd in het centrum van zijn diocees een Mariaverschijningsgedenksteen gelegd. Nota bene in de verder zo progressieve Staatsliedenbuurt.

Mariaverschijningen in Amsterdam-West!

Een grap? Het gedonder begon op 29 mei 1987 en duurde tot 3 maart van dit jaar. In totaal zou zij elf keer zijn verschenen voor een steeds groeiende schare zieners van Onze Lieve Vrouw ter Staats.
Tot tweemaal toe werd onder grote hilariteit in de Amsterdamse gemeenteraad een verzoek tot straatnaamwijziging behandeld: het Van Limburg Stirumplein zou Mariaverschijningsplein moeten gaan heten. Na de afwijzing schreven de Mariazieners een brief op poten naar koningin Beatrix, omdat Hare Majesteit, 'als gewoon koningin, zich als geen ander zou kunnen voorstellen 'welk een belediging het is voor de Koningin des Hemels wanneer zij geen eigen pleintje krijgt'. Hare Majesteit liet via de minister van Binnenlandse Zaken weten dat zij 'helaas niet kon ingrijpen', omdat het geven van namen voorbehouden is aan B&W.

De canonieke wet geeft de bisschop het recht op buitenaardse manifestaties als Mariaverschijningen. Als ik het bisschoppelijk paleis aan de Haarlemse Nieuwe Gracht bel, veinst de bisschop in eerste instantie 'er niet van af te weten'. Terwijl kranten, radio en tv er de afgelopen komkommertijd veelvuldig melding van maakten. Jos Brink schreef er vier kolommen over in Trouw. De VPRO-tv besteedde aandacht aan het fenomeen. De degelijke NRC gooide er anderhalve pagina tegenaan. Het Parool pakte uit met een full-colour bijlage. De verschijningen kwamen zelfs in een AVRO-uitzending met Fred Oster ter sprake.
U kijkt geen tv, leest geen kranten en luistert niet naar de radio, monseigneur?
Bisschop Bomers: 'Zoiets trekt bij mij heel weinig aandacht. Ik geloof dat er hier wel eens een blaadje is binnengedwarreld waar iets op stond over die Onze Lieve Vrouw ter Staats. We hebben toen wel verbaasd opgekeken, maar er verder geen aandacht aan geschonken. Er komen hier zo vaak berichten over verschijningen binnen, nou als je daar allemaal achteraan moet. In ieder geval heb ik die verschijningen in de Staatsliedenbuurt niet kerkelijk goedgekeurd.'

Commissie

Nee, erger nog, het heeft alle schijn dat bisschop Bomers bewust buiten het gebeuren wordt gehouden. De eerste stap tot officiele erkenning van het Mariawonder is niet eens gezet. Bisschop Bomers: 'Kijk, ze mogen de bisschop er wel buiten laten, dat is hun goed recht. Maar zonder de bisschop kunnen ze natuurlijk nooit kerkelijke erkenning krijgen, nooit! Als ik nou eens een brief van een van die zieners zou krijgen, dan kan ik, als ik het niet direct afwijs, een commissie benoemen van kritische mensen...'
Met ook niet-katholieken erbij?
'Nou, nee... dat hoeft niet per se.'
En gaat die commissie dan op het Van Limburg Stirumplein staan wachten tot de Moeder Gods zich ook aan hen vertoond?
'Dat niet, nee, het eerste wat zo'n commissie moet doen is onderzoeken of de opvattingen die door zo'n verschijning verkondigd worden wel helemaal in overeenstemming zijn met de officiele kerkelijke leer.'

Even iets anders, monseigneur: Jos Brink, ongetwijfeld Neerlands populairste katholiek, schreef in het dagblad Trouw dat hij het 'wel niet meer zal beleven dat Onze Lieve Vrouw ter Staats officieel erkend wordt. Maar het kan me niet schelen.'
Wat vind de bisschop van dit soort uitspraken. Jos is toch een goed katholiek?
Bisschop Bomers schatert van het lachen: 'O ja? Hahahohiho, heeft hij dan theologie gestudeerd?'
Ik zou het niet weten eminentie. Maar hij heeft wel een eigen kerkrubriek in Trouw.
'Ja, nou, en wat wilt u daarmee zeggen? Trouw is geen katholiek blad.'
Dat lekenprediker Brink de protestantse lezer van die krant op de hoogte houdt met alle nouveautees omtrent de Amsterdamse Mariaverschijning.
'De bisschop stelt uiteindelijk als laatste vast of zo'n Mariaverschijning echt is of niet, en of zo'n Maria vereerd mag worden.'

U heeft zeker ook nooit iets gehoord over bekeerde krakers, zoals iedereen in het fanclubblad van de Staatsmadonna, de MariaBode kan lezen?
Mgr. Bomers: 'Is het waar zeg, dan wordt het wel interessant moet ik zeggen. Krakers die zich gaan bekeren! Mens! Zeg, nou dan moet ik er ook aandacht aan besteden! Maar ook Medjugorje in Joegoslavie is nog niet kerkelijk goedgekeurd. Dus laat staan wat hier in de Staatsliedenbuurt gebeurt. De publieke verering van die Mariaverschijning in de Staatsliedenbuurt mag alleen maar plaatshebben als de bisschop dat heeft goedgekeurt. Die goedkeuring heb ik zeker niet gegeven.'

Maar wat als de zieners zich niet tot u, maar rechtstreeks tot Rome wenden?
'Als men zich buiten mij om tot de Heilige Stoel zou wenden, nou, dan zal Rome onmiddellijk antwoorden: ga naar je eigen bisschop toe! Eerst moet er erkenning op bisschoppelijk niveau zijn voordat de Congegratie van de Geloofsleer dit zal bevestigen'.
Is het wel eens gebeurd dat een bisschop een Mariaverschijning maar niks vindt en dan achteraf door Rome wordt teruggefloten?
'Nee hoor, dat zal nooit gebeuren. Het enige wat ik weet is, dat in Medjugorje, Joegoslavie, waar Maria ook verschijnt, de plaatselijke bisschop zich tegen die verschijningen heeft verzet. En Rome heeft gevraagd of niet alleen de plaatselijke bisschop, maar alle bisschoppen van Jugoslavie daar een uitspraak over willen doen.'

Wetenschappelijk

Maar het feit ligt er dat er dus van Rome een signaal komt en de bisschop zijn zeggenschap over de in zijn gebied vallende Mariaverschijningen wordt afgenomen.
'Ik denk niet dat dit in Joegoslavie is gebeurd zonder toestemming van de plaatselijke bisschop. Ik denk dat Rome aan de plaatselijke bisschop heeft gevraagd: "Wat zou u ervan vinden als u daar niet alleen tegenover hoeft te staan, maar dat de hele bisschoppenconferentie meekijkt?" Als die plaatselijke bisschop dan zegt: "Nee, ik hou deze verschijning voor mezelf", denk ik echt niet dat de paus die verschijningen van de bisschop zal afnemen. Dat kan namelijk niet. De bisschop is de officiele leraar van het geloof in zijn eigen bisdom. En dat moet ook de paus erkennen. Mensen denken weleens dat wij een ontzettend hierarchische kerk hebben, dat de paus overal kan dicteren wat er moet gebeuren. Dat is niet zo. De paus moet ook de positie die een bisschop in zijn eigen bisdom heeft erkennen.'

Maar als krakers zich massaal tot onze Lieve Vrouw ter Staats bekeren, dan moet het voor een bisschop toch helemaal een fluitje van een cent zijn?
Mgr. Bomers: 'Daar spelen zo ontzettend veel factoren. De kerk is altijd uiterst kritisch in het erkennen van wonderen. Het is echt niet zo dat we zeggen, gut, er hebben zich krakers bekeerd, we zullen maar een wonder erkennen. Een bekeerde kraker is geen bewijs van een wonder. Om zo'n wonder erkend te krijgen in de katholieke kerk is een ingewikkelde zaak, dat krijg je niet zomaar. Dat gaat wetenschappelijk. Er moet worden vastgesteld dat wat er is gebeurd, op geen enkele natuurlijke wijze kan worden verklaard.'

Om een antwoord te krijgen op die laatste vraag hoeft de bisschop geen commissie meer in te stellen, want ze is inmiddels onderzocht door onafhankelijke instanties. De Utrechtse astronoom professor De Jager probeerde in Het Parool te verklaren dat de met de verschijningen gepaard gaande groene gloed zou zijn ontstaan omdat op de bewuste avonden 'de atmosferische omstandigheden van dien aard waren, dat de planeten Venus en Jupiter juist boven Amsterdam-West te zien zouden zijn geweest'.
Oplitie en Rijksluchtvaartdienst zagen en onderzochten volgens Trouw en Het Parool het groene licht dat de Moeder Gods omgaf tijdens haar uitstapjes naar het voormalig krakersbolwerk. Men had er geen logische verklaring voor. De meeste mensen zullen aan dit soort onderzoek meer waarde hechten, dan aan een door de kerk samengestelde commissie van kritische katholieken.
Bomers: 'Pas als de kerk overgaat tot de erkenning van deze verschijningen, mag men er in geloven. Niet dat het verplicht is. Een katholiek hoeft vandaag de dag niet te geloven dat Maria in Lourdes verschenen is. Als een katholiek zegt, nou dat geloof ik niet, dan is hij daar evengoed katholiek om. Dan wordt hem geen strobreed in de weg gelegd.'
Maar andersom, geloven in een niet erkende verschijning?
'Nou, ik heb zelf nog nooit met zo'n onderzoek naar een Mariaverschijning te maken gehad. Kijk, ik heb geen bezwaar tegen de titel Onze Lieve Vrouw ter Staats, in vergelijking met andere titels die Maria heeft, is de titel Onze Lieve Vrouw ter Staats niet in strijd met het geloof. Als de mensen bidden 'Onze Lieve Vrouw ter Staats, bid voor ons', dan heb ik daar niets op tegen. Maar zo'n gebeurtenis in Amsterdam-West, daar moet je ontzettend voorzichtig mee zijn. Het is heel goed mogelijk dat door zulke Mariaverschijningen onder de mensen onjuiste geloofsopvattingen verspreid raken. Wanneer de kerk deze verschijningen zou erkennen en aan zo'n verschijning uitspraken zouden worden toegeschreven die in strijd zijn met het geloof, dan is dat toch ontzettend verwarrend voor de mensen.'
Volgens de zieners heeft Onze Lieve Vrouw ter Staats gezegd:
"Laten we toch vooral veel naar de paus luisteren, tenslotte hebben we die niet voor niets!
Bisschop Bomers: 'Nou, dat is in ieder geval een goede uitspraak.'

Van dit op 14 augustus 1989 gehouden interview met de Haarlemse bisschop verschenen in september van dat jaar illegale tapes op de markt, de zogenaamde "BomersBootlegs" (ook als De Bomers Tapes).

Lees verder: Mariabode 11 - Bisschop Bomers woedend op MariaBode en lees ook Jos Brink over OLVrouw ter Staats en het Bisdommelijk en Vatikanaal Nieuws