|
B -Çıkarma İşleminde Özellik ve Sınırlamalar
a)
5 ile başlayan V, L, D sembolleri, çıkarma amacı ile,
kendinden büyük değer belirten sembollerin soluna yazılmaz.
b) Bir sayı, ancak aşağıdaki durumlarda çıkarılabilir.
I sadece V ve X den çıkarılabilir.
X sadece L ve C den çıkarılabilir.
C sadece D ve M den çıkarılabilir.
c)
Küçük değerli semboller, büyük değerli sembollerin, soluna yazıldığında, büyük değerden küçüğü çıkarılır,
bu fark sayıyı verir
Örnek :
IX = 10 -1 = 9
XL = 50 -10 = 40
d)
İki büyük değerli sembol
(rakam) arasına yazılan küçük değerli sembol, sağındakinden çıkarılmak
suretiyle, sonuca denk gelen sayı elde edilir.
Örnek :
CXL = 140
LIX = 59
d)
Roma sembollerinin değer bir özelliği de, binleri göstermek için sembolün üzerine bir yatay çizgi,
milyonları göstermek için de; ilgili sembolün üzerine iki yatay çizgi çizilerek ifade edilir.
Örnek :
 |
3.000 |
 |
23.000 |
 |
5.000.000 |
 |
40.000.000 |
Görülüyor ki; Roma sayma düzeni, sadece toplama ve çıkarma işlemine
dayanmaktadır. Sıfır ve basamak sistemi (kavramı) yoktur. Bu
nedenle, aritmetik işlem yapmaya uygun değildir. Şöyle ki : Roma'da Forum Meydanı'ndaki süslü hitabet kürsüsünün
"Columna Restrata" sütünunda 2.200.000 sayısını belirtmek için yirmi iki adet
"yüz bin" i gösteren sembol (sayı işareti) oyulmuştur.
Roma
rakamları bu özellikleri dolayısıyla; bugün matematik işlemleri
yapmak amacıyla kullanılmamaktadır. Ancak, çok sınırlı olan, bazı özel gösterimler için kullanılmaktadır.
|
|
|
|
Önceki
sayfa
