Предговор

Меѓу војводите, кои дејствувале од оваа страна на Вардар, Чернопеев или поточно Черну Пеев по Сандански го зазема првото место, а како борбена сила тој си придобил големо име, особено што нему му се падна да ја изнесе првата по значење крвава борба со турската војска кај селото Бајалци (на 4. фебруари 1901 г.), којашто до тогаш не сретнала таков силен отпор од страна на бугарските комити. На жалост и Чернопеев го истроши поголемиот дел од времето и енергијата во крвави расправии со врховистите, за кои читателот ќе најде интересни подробности во тука објавените негови спомени. И на Чернопеев сите усилби во таа борба се насочени кон приврзаниците на Врховниот комитет за да се спречат опасните последици за населението од едно избрзано востание  кое што при сета таа успешната агитација на посочените предизвика, но во многу скромни размери, благодарение на реакцијата на внатрешните дејци, меѓу кои во тој однос не мала улога изигрува Чернопеев. Тој својата четничка кариера ја започнува како воен инструктор искусен во воената вештина најнапред во реонската чета во Гевгелиско и Ениџевардарско во почетокот на 1900 година, а после преминува во Кукушко, каде што и покрај слабото образование успеал да развие забележителна организаторска дејност по селата. После му се паѓа да дејствува и во други реони во Струмичко, Малешевско, Џумајско и др. Во Џумјско се започна борба со врховистите, во којашто и Чернопеев зема големо учество. Во содејство со Сандански и Чернопеев учествува при фаќањето на Мис Стон и ги одбива нападите на врховистите. По многу премрежја и Чернопеев со голема загриженост пречекува веста, дека на тајниот конгрес во Солун на 1 јануари 1903 год. било решено да се крене општо востание: вооружувањето во реоните од оваа страна на Вардар, коишто Чернопеев добро ги познавал, било многу слабо, а мала била надежта, дека ќе може во такво кусо време да се најде најнужното. Меѓутоа солунскиот атентат во средината на месец април истата год. ги расипува неговите планови дотаму, што тој изгубил верба дека ќе може нешто сериозно да направи и многу разочаран се прибира во Бугарија. Дури во август, во разгорот на востанието во Битолско, Чернопеев преминува со чета во Кочанско и се обидува со неколку смели акции да помогне од своја страна, но неговите стремежи се залудни па се враќа назад. Веднаш по востанието Чернопеев пак се втурнува во Разлог за да се врати пак назад по некорисно дадените жртви во една борба со турската војска.

Во зимата 1904 г. се сретнав со Чернопеев и го распрашав за неговата револуционерна дејност. Простичко, но природно и логично раскажуваше тој. Се гледаше, дека Чернопеев се посветил во служба на ослободувањето на Македонија, иако и немакедонец, не од лична амбиција да се прочуе со подвизи во опасното тогаш револуционерно поле, а по силен патриотски осет и однесување со почит кон тогашните раководители на делото, меѓу кои прв му влијаел Б. Сарафов, под чијашто команда служел во ломскиот полк. Кога се запознав со него, тој беше видел и научил многу нешта, па се разбира и кај него се разви извесен сомнеж да критикува и да осудува други видни дејци по долото. При сето тоа можеше да се забележи, дека тој е човек, кого што поумни и поитри од него лесно можеле да повлијаат, затоа што неговата желба да работи беше упорна, а и не се раководеше од големи лични амбиции. Тој навистина касно подпадна под влијанието на едни несоодветни на неговиот дух и природа крајни начела, но при сето тоа чесно го положи својот живот за националниот идеал.

Љ. М.

Почеток | <<Назад | Напред>>