Korenwolf is een Zuid-Limburgse benaming voor onze inheemse hamster, ook wel veldhamster, gewone hamster of Europese hamster genoemd. De Latijnse benaming: Cricetus cricetus.

Aan het hamsteren dankt de korenwolf of eigenlijk korenwoof zijn naam. In het Limburgs dialect betekent het woord "woof" namelijk inhalig en koren slaat op zijn voedsel (er is wel eens een burcht uitgegraven met bijna 65 kilogram graan, maar dit is zeer uitzonderlijk). Korenwoof is in de vertaling naar het Nederlands verbasterd tot korenwolf.

In het Engels heet de hamster: common hamster, European hamster of blackbellied hamster. In het Duits: der Feldhamster,  der Europäische hamster of Schwarzbauchhamster. En in het Frans: le hamster d' Europe, le grand hamster, of le hamster commun.

Uiterlijk

De korenwolf is een uniek knaagdier met een krachtige bouw. Met zijn korte sterke poten is hij in staat een tot 2,5 meter diep gangenstelsel te graven. De korenwolf wordt 25 tot 30 centimeter groot (ongeveer zo groot als een cavia). Lengte neus tot staart: 18-27 centimeter, staartlengte: 3-7 centimeter, met een gewicht tot 500 gram. 

De hamster heeft een oranjebruine vacht. Op zijn kop, hals en nek zitten witte vlekken. De poten zijn wit. Kenmerkend is zijn zwarte buik. Dit is opvallend, want bij de meeste hamstersoorten is de buik lichter dan de rug. Hamsters in Oost-Europa hebben in de regel een geheel zwarte buik. Hamsters in West-Europa hebben bijna allemaal, zonder uitzondering, witte vlekken op de buik.

Het grootste deel van zijn leven brengt de korenwolf onder de grond door. Zijn enigszins spitse kop en snuit, wat iets aan een muis doet denken, is daarbij van groot voordeel.

Als het schemerig of donker is, de tijd waarin de hamster op pad gaat,  geeft de kenmerkende en unieke zwarte buik de hamster beschutting tegen de roofdieren van de nacht. Als hij namelijk rechtop staat, gaat hij op in de nachtelijke achtergrond van zijn omgeving. Om te overleven spelen bovendien zijn aangeboren wantrouwen en zijn -niet te onderschatten- vaardigheid om zich te verweren een rol. Voelt hij zich bedreigd, dan kan de hamster zeer agressief reageren.

Ondersoort

De Korenwolf die in Nederland voorkomt is een aparte ondersoort van de Europese veldhamster. Dit heeft genetisch onderzoek uitgewezen.

Deze ondersoort komt van oorsprong ook voor in een deel van België en Duitsland, in lössachtige streken van Leuven bij Brussel tot aan de Rijn bij Keulen. Limburg ligt daar precies middenin, waardoor de Limburgse provincie cruciaal is voor de instandhouding van deze ondersoort.

Voedsel

In het gebied waar de korenwolf leeft moet voldoende voedsel te vinden zijn. De hamster "hamstert" immers grote wintervoorraden bij elkaar om te kunnen overleven; iets waar hij de hele zomer mee bezig is. Men heeft wel eens hamsterburchten uitgegraven met 17 kilogram (en meer) voedsel. Gewoonlijk echter verzamelt de korenwolf twee tot vijf kilo voedsel. Zijn wangzakken bewijzen hem hierbij een grote dienst. Hierin brengt hij het gevonden voedsel naar zijn burcht. 

De wangzakken gebruikt de korenwolf echter ook -en dat is opmerkelijk- om te zwemmen. Als hij een stroom wil oversteken, blaast hij zijn wangzakken op met lucht om zichzelf makkelijk drijvend te houden.

De korenwolf is een knaagdier dat bijna alles eet, bij voorkeur plantaardig voedsel. Hij heeft een gevarieerd menu nodig van graan, tarwe, rogge of haver, akkerkruiden en wilde planten. Van jonge graanplanten eet de hamster de ondergrondse delen en later de rijpe korrels. Hij klimt zelfs in maïsplanten en zonnebloemen. Van akkerkruiden, zoals de klaproos, de paardebloem, de melkdistel, de weegbree en het herderstasje eet hij het malse groen, de wortels of de zaden. Ook lust hij bieten, aardappelen, fruit en noten.

Naast dit plantaardig voedsel eet de hamster ook insecten, regenwormen, kleine zoogdieren, kikkers en slakken.