Als student ga je er bijna vanzelfsprekend van uit dat het bieden van rechtsbescherming tegen de overheid, de enige functie van het bestuursrecht is. Het is gewoon een evidentie, waar je niet bij stil staat. Toen ik, samen met prof. Tak, het onderwerp van mijn scriptie besprak, dacht ik dat ik de conclusie al klaar had.
Door de bestudering van de geschiedenis van het bestuursrecht in Nederland, wat naar mijn mening veel te summier gebeurt in de keuzebokken, kwam ik tot de ontdekking dat het bieden van rechtsbescherming aan de burger door de bestuursrechter allerminst een evidentie is.
Vaak wordt enkel gekeken vanuit het perspectief van de rechtsbescherming, terwijl de werkelijkheid meerdere facetten heeft. Door een eenzijdige blik wordt het geheel makkelijker te begrijpen, maar wordt de dogmatiek geweld aan gedaan. Is dat misschien een restant van de 'Hollandse koopmansgeest'? Als iets niet past in het geheel, verandert men de dogmatiek, zonder de uiteindelijke consequenties ervan onder ogen te zien. Elke wetenschap is slechts wetenschap, voorzover ze een logisch en samenhangend beeld van de werkelijkheid geeft. Op het moment dat men zijn blikveld beperkt tot datgene wat men wil waarnemen en de rest uitsluit, verwordt wetenschap tot kroegpraat. Als we echter uitgaan van een wetenschappelijk totaalconcept, dan komen we al snel tot de vaststelling dat "het door één feit geactiveerde recht als een regenboog een grote mate van verscheidenheid, van nuanceringen, van variaties" vertoont. Hierdoor wordt het recht inzichtelijke en moeten niet voor iedere uitzondering, 'ad hoc'-oplossingen gezocht worden.
Het was een moeizame en lange speurtocht, die erg verhelderend was. Graag dank ik de personen die mij gesteund hebben in dit proces. Prof. Tak, die door zijn gedrevenheid en door zijn gegronde totaalvisie mijn interesse voor het bestuursrecht gewekt heeft. Daarnaast dank ik mijn partner Jan Minkjan voor zijn steun, waardoor ik de motivatie vond om dit project tot een goed einde te brengen.
Vital E.H. Moors
Maastricht, 17 augustus 2001