Index

[ Thuis ] [ Omhoog ] [ Pas op ] [ Veelgemaakte fouten ] [ Alternatief ] [ Lesplanning ] [ Docentenplanning ] [ Informatie van de uitgever ] [ Terug ] [ Volgende ]

Algemeen

Plek in de grote lijn

Dit hoofdstuk heet statistiek, maar gaat het meest zichtbaar in op het maken van grafieken en tabellen. Beschrijvende statistiek (gemiddelde etc) komt er bekaaid van af. Wat statistiek met kansen te maken heeft, voorspellende statistiek dus, komt bij h12 aan de orde.

Afsluiting / GWA / Hoe en waarom?

Onno schreef dit vorig jaar, en het lijkt nog actueel:  We hadden deze GWA al in de jaarplanning gezet. En als ik naar mijn tweede klas kijk dan is het ook nodig dat ze even aan de slag kunnen zonder alleen maar uit het boek te werken. Bovendien moeten we in de basisvorming de nodige GWA doen.

De leerlingen hebben net het statistiek hoofdstuk gedaan. Daarna laat je ze werken met VU-stat uit het boek. In beide boeken blz. 114 t/m 119. Voor de uiteindelijke verwerking kunnen leerlingen echter ook met Word of Excel en de wizard "grafieken maken" werken. 

Daarna de opdracht. Ik wil alles zo open mogelijk beschrijven, ik bedoel daarmee dat je vooral je eigen keuzes moet maken afhankelijk van je persoonlijke stijl, afhankelijk van de klas, afhankelijk van de leerlingen.

De leerlingen moeten uiteindelijk allemaal een product maken, waarin ze laten zien de doelen uit het hoofdstuk te beheersen.

Keuzemogelijkheden:

• Werkstuk of muurkrant?
  De eerste keuze die je maakt is laat je de leerlingen een werkstuk of een muurkrant maken of laat je dat vrij. Je kunt afdwingen dat iedereen hetzelfde doet (dus jij maakt vooraf de keuze) of leerlingen mogen kiezen. Voor beide presentaties is een leerlingenblad gemaakt. Dit staat ook op de site, zodat je het kunt aanpassen.
  

• 2 tallen, 3 tallen of 4 tallen?
  De tweede keuze die je maakt is hoe groot je de groepjes wilt. Tweetallen is voor jezelf en de klas het meest veilige. Minder kans op conflicten en liften. In moeilijke klassen dus aan te raden. Je kunt ook afdwingen dat het viertallen moeten zijn. Zelf laten maken of jij laten kiezen wie bij wie gaat? Je kunt het ook helemaal vrij laten, zodat je 2, 3 en 4 tallen door elkaar hebt. Bedenk wel dat 4 tallen meer zouden moeten maken dan 2 tallen…
  

• Hoe doe je de beoordeling?
  Je kunt de producten innemen en zelf nakijken. Wel veel werk. Bovendien hoe doe je het met de verschillende niveaus in één groepje. Handig lijkt OVG en dan ieder op zijn niveau. Dus als een THV-er bij een VMBO-er in het groepje zit krijgen ze bijvoorbeeld dezelfde V/O alleen slaat het op hun eigen niveau. Een normering maken lijkt een hoop gedoe, simpeler is globaler nakijken en dan OVG geven.
  
  Of je doet het zoals ik vorig jaar met de muurkranten heb gedaan. Ik heb de leerlingen elkaars werk laten beoordelen. Daarna een klassengesprek gedaan, waaruit de uiteindelijke beoordeling kwam. Ik had heerlijk geen nakijkwerk mee naar huis, het kostte me wel een les.
  
  Of zoals bij MEGA, leerlingen doen de presentatie voor de klas en in het nagesprek komt de beoordeling mede door leerlingen tot stand. Vraag maar eens bij MEGA (of KDN, hoe doen ze het daar?) 
  
  Een vraag die je je ook moet stellen (en ook je beslissing aan de leerlingen mededelen is: beoordeel je alleen het product of ook het proces. Misschien als je beide beoordeelt, kun je bijvoorbeeld samenwerking alleen meenemen voor de bolletjes op het rapport.
  
  
• Onderwerpen vrij of door docent gestuurd
  Over welk onderwerp. Je kunt het doen als vorig jaar. Sturing uit het boek (GWA afval – zie bijlage) over het milieu. Je kunt ook de gegevens van de nationale doorsnee laten gebruiken. Je kunt proberen of een vakkenintegratie met MEGA of KDN of .. . mogelijk is. Bij MEGA hebben ze in mijn afdeling net zoiets gedaan (gemiste kans) over economie, maar omdat ik weet dat ze bij MEGA met spreidng werken kan het zijn dat ze in jouw afdeling er net mee bezig zijn (twee vliegen in één klap) of nog aan moeten beginnen. Bij KDN gaat het volgende blok over meten. Je kunt ook iets laten onderzoeken dat nuttig is voor de afdeling. Bijvoorbeeld een enquête over het pauzelokaal of over zelfstandig werken. Je kunt het ook helemaal vrij laten…..
  
  
• Inlevertermijn
  Maak hierin ook je eigen keuzes, maar maak de termijn niet te lang. De ervaring leert dat leerlingen bij een langere termijn niet echt het werk spreiden, maar eerder alles uitstellen. Het is wel aan te bevelen om je echt aan de afgesproken deadline te houden, anders gaan leerlingen nooit plannen.
  

• Geen keuzemogelijkheden:
  Je kunt er niet voor kiezen om het helemaal niet te doen. Ook leerlingen kunnen daar niet voor kiezen. Ook is samenwerken een kerndoel, dus leerlingen kunnen ook niet kiezen om het alleen te doen.
  

• De leerlingen moeten allemaal dezelfde geleerde doelen laten zien, dus we verplichten dat in de presentatie wordt gebruikt:
  Een cirkeldiagram, een staafdiagram, een berekening met procenten, een verhoudingstabel, een berekening met gemiddelde, een berekening en uitleg waarbij je hebt moeten schatten of schattend rekenen, een frequentietabel en een klassenindeling, de modus en modale klasse en voor THV ook de mediaan.
  

• Voordat de leerlingen het onderwerp gaan aanpakken maken ze eerst een werkplan. Wat gaan ze onderzoeken? Hoe gaan ze dat doen? Wie doet wat, en wanneer?
  

• Dit werkplan laten ze de door de docent beoordelen voordat ze het gaan uitvoeren.
  

• Je moet afspraken maken over het inleveren of in ieder geval laten beoordelen van het werkplan, voordat ze het gaan uitvoeren.
  

• In mijn optiek ben je een paar keer een stuk(je) van de les kwijt.

De opstartles. Met uitleg wat er van hun verwacht wordt. Geef ook de inleverdatum en de beoordeling aan. Dan laat je ze groepjes maken of je deelt de groepjes mee. Je vraagt aan elk groepje om een werkplan te maken.

De tussenstandles (kan misschien wel per groepje verschillen of op daltonuur). Leerlingen laten hun werkplan lezen en beoordelen. Geef nu aan als dingen niet goed gaan. Het heeft geen zin ze met verkeerde enquêtevragen op pad te sturen. Laat ze ook de taakverdeling inleveren (Maak hier kopieën van, dan kun je er later op terugkomen)

De eindbeoordeling of evaluatieles. Als het ingeleverd is en door jouw nagekeken moet je het geheel met de klas evalueren, als je het werk in de klas laat presenteren of dat er beoordelingen aan elkaar worden gegeven, dan moet je dat ook in een les doen.

Instructie:
Maak persoonlijke keuzes op basis van het hierbovenstaande en kies dan 1 (!) opdracht die je met je klassen gaat doen. Dit is tevens de afsluiting van het hoofdstuk, dus kies bewust.

1. GWA Afval

2. Onderzoekje, muurkrant. Er is ook een beoordelingsformulier voor het werkstuk.

3. Onderzoekje, werkstuk.

• HV extra verder met de haakjes (een heel ander onderwerp dan het hoofdstuk: er is niet veel extra in HV deel over dit onderwerp). Eerst weer wat herhaling haakjes en negatieve getallen, daarna ingewikkeldere formules en daarna dubbele haakjes.

Pas op

1. Plan het werken met VU-Stat eventueel in een computerlokaal. Je moet dit zelf ritselen met de collega die er op dat moment zit. Veelal is ruilen met nederlands mogelijk.
2. Leerlingen gaan als een speer door het hoofdstuk. Leuk plaatjes tekenen in plaats van gereken, dat spreekt aan. Maar pas op: het berekenen van bv de sectoren van een cirkeldiagram moet wel goed gebeuren.

Veelgemaakte fouten

• Het uitrekenen van de segmenten van een cirkeldiagram gaat vaak fout.

Alternatief

• De afsluiting is zo alternatief als je zelf wilt.

Daltontoets

De daltontoets staat hier.

Lesplanning

• Alle opgaven worden gemaakt. De leerlingen plannen zelf de stof van het hoofdstuk tot en met het testbeeld (nagekeken) moet af aan het begin van les 5.
• Na het maken van het hoofdstuk één les aan de computer werken met VU stat.
  Dit moeten de leerlingen zelf plannen in lestijd of daltonuur op de gang.
• In het boek staat werken met VU-stat in de Windows versie (blz. 114). Dit staat op het netwerk.

Docentenplanning

Informatie van de uitgever

4 Statistiek

Trefwoorden

beelddiagram, cirkeldiagram, sector, verhoudingstabel, staafdiagram, lijndiagram, turftabel, steelbladdiagram, gemiddelde, frequentie, frequentietabel, modus, klasse, klassenindeling, klassenbreedte, modale klasse, mediaan.

Inhoud van dit hoofdstuk

Dit hoofdstuk sluit aan bij Hoofdstuk 15 `Informatie ontcijferen' uit het deel 1B. In dat hoofdstuk is aandacht besteed aan allerlei codes, symbolen en tabellen. In de eerste paragrafen van dit hoofdstuk maken de leerlingen kennis met allerlei diagrammen. De leerlingen leren het beeld-, cirkel-, staaf- en lijndiagram zowel af te lezen als te tekenen.

Het ordenen van gegevens in een frequentietabel wordt voorbereid met het maken van een turftabel.

Verder worden gegevens geordend door ze te rangschikken in een steelbladdiagram. Tot slot wordt in de basisstof het gemiddelde, de modus, de modale klasse en de klassenindeling behandeld.

In de plusparagraaf wordt de mediaan behandeld. Ook worden klassenmiddens gebruikt om een schatting van het gemiddelde te maken.

Werken met dit hoofdstuk

instap Reizen en cijfers

De Instap van dit hoofdstuk begint met een tabel uit een dienstregeling van een bus. Ook in leerjaar 1 zijn leerlingen dit soort tabellen tegengekomen. Verder maken leerlingen kennis met een soort staafdiagram waarin in één oogopslag te zien is bij welke halte de meeste mensen in de bus zijn gestapt.

Deze instap is gemakkelijk uit te breiden door groepjes leerlingen de les ervoor de opdracht te geven tellingen te doen. Ze kunnen die tellingen dan tijdens de les in soortgelijke tabellen weergeven.

4.1 Beeld- en cirkeldiagram

Eerst worden beelddiagram en cirkeldiagram met elkaar vergeleken. Met behulp van een verhoudingstabel berekenen de leerlingen de sectorhoek in een cirkeldiagram.

4.2 Staaf- en lijndiagram

Een tabel wordt gebruikt om een staafdiagrammen te tekenen. Er worden staafdiagrammen getekend en afgelezen. Het lijndiagram geeft ook een overzichtelijk beeld van gegevens. De verbindingslijntjes van de punten in zo'n diagram hebben meestal geen betekenis. Ze worden alleen gebruikt om een overzichtelijk beeld te geven.

4.3 Turftabel, steelbladdiagram

Met turven wordt een turftabel gemaakt, dit als voorbereiding op de frequentietabel uit de volgende paragraaf. Verder worden gegevens geordend in een steelbladdiagram.

4.4 Gemiddelde en modus

Leerlingen begrijpen heel goed hoe je het gemiddelde van een aantal behaalde cijfers moet berekenen. Daarom begint de paragraaf met die context.

Vervolgens wordt vastgelegd wat de modus is van een rij waarnemingsgetallen.

4.5 Indeling in klassen

Als er veel waarnemingsgetallen zijn is het moeilijk om er overzicht over te krijgen. De leerlingen leren in deze paragraaf om zelf een klassenindeling te maken. Bij de verschillende klassenindelingen worden ook grafieken en staafdiagrammen gemaakt.

+ Mediaan en gemiddelde

Een derde centrummaat komt in deze paragraaf aan de orde. Vervolgens wordt een schatting van het gemiddelde gemaakt bij een klassenindeling, door de klassenmiddens te gebruiken.

Bezuinigen of inhalen