AĞAÇ TÜRLERİ
1.9.2.8. IHLAMUR
YETİŞTİĞİ YERLER: Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Marmara, Ege, sahil
şeridinde ve Antalya çevresinde
yetişir.
YAPISI:Çok sayıda değişik türü
vardır. Yaz ıhlamuru, kış ıhlamuru, gümüş olan ve Kafkasya ıhlamuru yaygın
olanlarıdır. Olgun odunlu ağaçlar grubundandır. Dış odunu geniştir. Dağınık
gözeneklidir. Yıl halkaları bütün
kesitlerde belirsiz görüntüsü verir. Öz ışınları da öyledir. Gözenekleri
küçüktür. Genellikle çıplak gözle görünmez. İç odun ili dış odunun rengi
birbirine benzer.
RENGİ: Yetiştiği yere göre
değişik renk olur. Bazı türleri sarımsı, bazıları
pembedir.
ÖZELLİKLERİ: Çok yumuşak bir
ağaçtır. Eş yapılıdır. Dokusu ve görünüşü düzgündür. Sıkı ve ince yapılıdır.
Esnektir. Kururken çok çeker. Açık havada ve değişen hava şartlarında kısa
zamanda bozulur. Fiziki etkilere dayanımı azdır. Çok kolay işlenir. Çivi ve vida ile zayıf, tutkalla iyi
bağlantı kurar. Zor verniklenir.
AĞIRLIĞI: hava kurusu ağırlığı
0.40 gr/cm3 (Özgül ağırlığı) tür.
KULLANILIŞI: Kontraplaklarda
kaplama olarak, kontraplaklarda, kirpit üretiminde ayakkabı kalıplarında,
Duralit üretiminde, modelcilikte ve oymacılık sanatlarında
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: En çok kalas
halinde satılır. Genelde standart dışı ölçüleridir. Ölçülendirilmesi daha çok
k tomruk boyutlarına göre
ayarlanır.
1.9.2.9 KAVAK:
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’nin
her tarafında yetişir. Karadeniz ormanlarında da bulunur. Uygun koşullarda çabuk
büyür. Bir çok yerde korolar halinde kavak yetiştirilir.
YAPISI: Titrek kavak, Al kavak,
Konak kavak, Pramit kavağı ve Kanada kavağı en çok bulunan türleridir. Gövdenin
tümü dış odun özelliği gösterir. Al
kavak göbek yapmaz. Diğer türleri olgun odunlu ağaçlar gurubuna girer. Bütün
kavak türleri dağınık gözeneklidir. Yıl halkaları ve damarları belirli görüntü
vermezler. Gözenekleri ve öz ışınları çıplak gözle
görünmez.
RENGİ: türüne göre beyaz, kirli
beyaz, sarımsı beyaz olan kavakta bazen kahverengi göbek oduna
rastlanır.
ÖZELLİKLERİ: Çok yumuşak, kaba
ve gevşek yapılıdır. Uygun koşullarda az çalışır, aç çatlar, Kolay kesilir,
ancak aletlerin kesici ağızlarını çabuk köreltir. Tutkalla iyi bağlantı kurar.
Fizik etkilerine dayanımı zayıftır. İyi boyanır. Zor
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu kavağın
özgül ağırlığı 0.45gr/cm3 tür.
KULLANIŞLIĞI: İyi bir
körağaçtır. Astar kaplama olarak kullanılır. Resim masası ve plançete vb.
yerlerde ve ayrıca kibrit üretiminde, mobilyaların iç bölümlerinde kullanılır.
Yapı kerestesi olarak ta değerlendirilir.
PİYASADA: Masif ve kaplama
olarak satılır. Kerestenin sert ağaç standardına göre ölçülendirilmesi gerekir.
Gövde boyutlarına göre ayarlanır.
0.8-5mm arasında değişen kalınlıktaki kaplamaları astar BULUNUŞU olarak
kullanılır.
1.9.2.10 KESTANE:
YETİŞTİĞİ YERLER: Güney
Avrupa’da ve Avrupa’nın orta bölgelerinde, Balkanlarda Yugoslavya, Bulgaristan
ve Yunanistan’da, Türkiyede
Kafkaslarda, İtalya’da Alptekinler’de ve Alper’in güney yamaçlarında,
İspanya’da, Kuzey Afrika’da yerli olarak bulunmaktadır. Yurdumuzda: Karadeniz
kıyılarında, İstanbul dolaylarında, Ege bölgesinde, antalya’nın doğusunda
yetişir. (Gökmen
1973)
YAPISI: kereste olarak meşeye çok benzer. Göbek
odunludur. Dış odunu dar iç odunu geniştir. Çember gözeneklidir. İlkbahar dokusu
gövde görülebilecek gözeneklidir. Sonbahar dokusundaki gözenekleri ile
görülmeyecek şekildedir. Öz ışınları gözükmez buda meşeden ayıran en önemli
özelliğidir.
RENGİ: dış odunu kirli sarı,
bazen beyaz veya gri olur. İç odunu sarı kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: sert, sıkı yapılır,
Esnektir. Kolay kırılır. Uzun iplikli olduğu için kolay bükülür. Az çalışır.
Kolay işlenir. Havanın bozucu etkisine dayanıklıdır. Çok iyi boyanır. İyi
verniklenir. Su altında olağanüstü bir dayanma sahiptir. Çivi yada tutkal iyi
bağlantı kurar.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0,56 gr/cm 2 tür.
KULANIŞLIĞI: Yapıların dışında,
doğramacılıkta, köprü ve iskele ayaklarında kullanılır. Mobilya üretiminde masif
ve kaplama olarak değerlendirilir. Özellikle bükme mobilyalarında aranan bir
ağaçtır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve
kaplama olarak satılır. Masif sert ağaç standartlarına uygun ölçülerde
kesilmelidir.Ençok kalas halinde satılır.
1.9.2.11. ARMUT:
YETİŞTİĞİ YERLER:Türkiyenin
bütün bölgelerinde dağınık halde bulunur.
YAPISI:Olgun odunlu ağaçlar gurubundandır. Dağınık gözeneklidir.
Yılhalkaları belirlidir. Gözenekleri çıplak gözle görülmeyecek kadar küçüktür.
Bazı türleri parıltılı olur.
RENGİ:Açıktan kırmızı
kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ:Orta sert sıkı
dokuludur. Kururken çok çeker ve şekil değiştirir. İyi kurutulduktan sonra aç
çeker. Az esnektir. Kırılgandır. kolay işlenir. Nemli havaya pek dayanıklı
değildir. Eş yapılıdır. Çok iyi boyanır ve verniklenir.
AĞIRLIĞI:Hava kurusunun ağırlığı 0.70 gr/cm 3 tür.
KULLANIŞLIĞI:masif ve özellikle
kaplama olarak mobilya üretiminde, tornalı, asmalı işlerde, heykel yapımında,
gönye, cetvel gibi aletlerin yapımında kakma işlerinde
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif kereste
ve kaplama olarak satılır. Ağacın gövde büyüklüğüne göre biçilerek
satılır.
1.9.2.12 HUŞ:
YETİŞTİĞİ YERLER: Doğu Karadeniz
ve Doğu Anadolu bölgelerinde yetişir. Yetiştiği bölgede kayın veya süpürge ağıcı
olarak isimlendirilir.
YAPISI: Adi huş ve beyaz huş
olarak bilinir. Olgun ağaçlar grubuna girer. Dağınık gözeneklidir. İlkbahar ve
sonbahar dokularında belirli ve yapısal farklar bulunmaz. Ancak sonbaharda daha
koyu renklidir. Uzsun iplikli ve düzgün yapılıdır.
RENGİ: İç odunu ile dış odun aynı
renktedir. Huş tarımsı beyaz bir ağaçtır. Bazen göbeğe yakın dar bir bölümü çok
açık kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: Sıkı ve ince
yapılıdır. Orta sert bir ağaçtır. Bükülgendir. Fizik etkilerine dayanımı iyidir.
Zor yarılır. Kolay ilenir. Kururken çok çalışır ve çatlar. Torna işlerinde
güçlük çıkarır. Açık havaya dayanıksızdır hemen çürür. Çivi ve vida ile bağlantı
zayıf olur. Tutkalla iyi yapışır. Çok yi boya ve vernik
tutar.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0.62 gr/cm 3 tür.
KULLANIŞLIĞI:İyi bir mobilya
ağacıdır. Oturma mobilyalarında, oymalı işlerde, müzik aletlerinde, kızak ve
kayak, kontrplâk üretiminde, fıçı, makara mekik, ayakkabı kalıbı yapımında
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU Masif,
kaplama, bazen de kontraplak halinde satılır. Masifi sert ağaç standartlarına
göre boyutlandırılır. Daha çok kalas halinde Satılır.
1.9.2.13. ZEYTİN
YETİŞTİĞİ YERLER: Vatanı Tükiyedir.
Özellikle Ege ve Marmara da yetişir.
YAPISI: Gözenekleri çıplak gözle
görünmeyecek şekilde dağınıktır. Is ışınları belirsizdir. Göbek ağaçlı odunlu
ağaçlar gurubuna girer.
RENGİ: dış odun açık sarı, iç odunu
açık veya koy kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: sıkı yapılı ve sert
bir ağaçtır. Genellikle kolay işlenir. Düzgün yüzey verir. Hava değişimine
dayanımı sınırlıdır. Fizik dayanımı ortadır. Kuru zeytinin çalışma oranı
azalır.
AĞIRLIĞI: Özgül ağırlığı
ortalama 0.94 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Mobilya üretiminde
en çok kaplama olarak kullanılır. Zeytin damar deseni yüzünden kendine özgü bir
görüntü sağlar. Fırça sapı ve biblo yapımında kullanılır.
PİYASADA BULU:NUŞU Masifi’nin
belirli bir ölçütü yoktur. Satışında kısıtlıdır. Daha çok kaplama halindedir. Bu
kaplamanında çeşitli türleri vardır.
1.9.3. GENİŞ YAPRAKLI YERLİ AĞAÇLAR
1.9.3.1. MEŞE:
YERLETİĞİ YERLER: Türkiye’deki bütün
ormanlarda karışık halde, bazen de ayrı orman halinde bulunur. Özellikle
Trakya’da, Marmara ve olu dolaylarında bol meşeye rastlanır. Yetiştiği
bölgelerde bazen pelit, bazen de palamut ağıcı diye
isimlendirilir.
Göbek YAPISI: odunlu ağaçlar
grubundandır. Dışı odunu dardır. Çember gözeneklidir. Özkesitte parlak pulcuklar
veya şeritler halinde özışınları vardır.Özışınların en belirgin göründüğü ağaç
türü meşedir.Öz ışınlarında mat kesitteki görünüşü koyu renkli çizgiler
halindedir. İlkbahar dokusunda gözenekler küçülür ve sıklaşır. Yıl halkaları
belirgindir. Damar kesitte, gözeneklerin oluşturduğu damar desenleri görünür.
Meşenin çok sayıda değişik türü vardır. Bu nedenle yapısal nitelikleri farklı
meşe ağaçları ile karşılaşmak doğaldır. Genellikle kaba dokulu ve iri
gözeneklidir.
RENGİ: meşenin rengi genellikle
kirli sarıdır. Dış odunu kirli sarımsı beyazdır. Göbek odunu koyu sarıdır. Bazı
türlerin dış odunu açık pembe, göbek odunu açık
kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: Meşe ağacının
yaklaşık 400 türü vardır. Bu türleri kesinlikle birbirinden ayırmak çok güçtür.
Ağaç işleri ve mobilya endüstrisinde sertliğine ve yumuşaklığına göre
değerlendirilir. Meşenin sert ve yumuşak olmasa çoğunlukla yetiştiği yer
bağlıdır. Dar ve sık halkalı meşe kerestesi eş yapılı özellik gösterir ve
genellikle yumuşak olur. Kalın ve seyrek halkalı meşenin kerestesi sert olur.
Zor işlenir. Meşe genellikle az çalışır. Kola yarılır. Bazı türleri orta sert,
bazıları serttir. Meşenin türleri arasında az esnek ve çok esnek olanları
vardır. Yumuşak kereste veren
türleri kolay işlenir. Havanın ve nemin bozucu etkilerine arşı en büyük dayanımı
gösteren ağaçtır. Dış odunu, iç odunu kadar dayanıklı değildir. Bünyesindeki bol
toner yüzünden, en iyi boyanabilen ağaç meşedir. Özellikle kimyasal boyalarda ve
bu durum açıkça görünür. Kolay verniklenir. Ancak iri gözenekli olduğu için mat
verniklenecek işlerde kullanılması daha uygundur.
AĞIRLIĞI: Meşenin hava kurusunun
özgül ağırlığı ortalama 0.86 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Kalın ve seyrek
halkalı sert meşe kereste yapıların dış ve iç bölümlerinde, kapı, pencere,
merdiven, döşeme kaplamasında, parke yapımında kullanılır. Takım sapları, fıçı,
vagon , araba, gemi, kayık, köprü ve iskele ayaklarında sert meşe kereste olumlu
sonuç verir. Yumuşak tür meşenin masif ve kaplaması mobilya üretiminde,
yapıların iç bölümlerinde, dekorasyon uygulamalarında aranan bir
gereçtir.
PİYASADA BULUNUŞU: Sert ağaç
standartlarına göre biçilmiş olarak kalas, tahta, kadran vb.. biçimlerinde, hazır p0arke halinde
paketlenmiş olarak satılır. Mobilya ve iç mimaride kullanılan meşenin büyük bir
bölümü de kaplama halinde satılır.
1.9.2.3. AKGÜRGEN:
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’de Karadeniz , Trakya ve Marmara sahilleri
ile iç bölümlerde bulunur. Ormancılar ve kerestecilerin bazıları ak gürgeni
gürgen, fırınlanmış (kırmızı) gürgeni de kayın olarak
isimlendirilirler.
YAPISI:Olgun odunlu ağaçlar
grubundandır yıl halkaları açık ve belirli görünmez. Dağınık güvenilir.
Gözenekleri çıplak gözle görülmeyecek kadar küçüktür. Yıl halkaları bazen
dalgalıdır. Çok belirgin olmayan öz ışınları vardır.
RENGİ: Çoğunlukla sarımsı beyaz,
bazen de gri beyazdır.
ÖZELLİKLERİ: Çok sert, ağır ve sıkı
yapılıdır. Bükülmeye karşı dayanıklıdır. Zor yarılır. Zor işlenir fakat temiz
yüzey verir. Çok çalışır. Çok çatlar Çalışma sonunda kamburlaşır. Özellikle
değişen hava koşullarında kısa sürede bozulur ve çürük iyi
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Ak gürgenin hava
kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık 0.75 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yapı marangozluğu
ve mobilya üretiminde kullanılması uygun değildir. Küçük boyutlu fakat sağlam
olması gereken yerlerde olumlu sonuç verir. Ağaçtan yapılan aletlerde
kullanılır. ( Mutfak aleti, ayakkabı kalıbı, Ölçü aletleri
vb.)
PİYASADA BULUNUŞU: Ak gürgen
büyük boy kereste vermez, standart ölçülerde Ak gürgen kereste bulunmaz.
Gövdenin elverdiği ölçülerde biçilerek satılır.
1.9.2.4. DIŞ BUDAK:
YETİŞTİĞİ YERLER: Karadeniz
,Marmara ve Trakya sahillerinde ve İç Anadolu’nun iç kesimlerinde bulunur.
Genellikle karışık orman halindedir. Adapazarı dolaylarında üst yanlız başına
orman oluşturur.
YAPISI:olgun odunlu ağaçlar
gurubundandır. Dış odunu geniştir. Ortalama 50 yaşındaki dış budakta göbek odun
oluşum başlar. Gözenekleri çember biçiminde dağılır. İri ve çok gözeneklidir.
Özışınları vardır fakat parlak ve belirli görüntü vermezler. İlkbahar halkası
gevşek ve iri gözenekli, sonbahar halkası ise sıkı yapılır ve ince gözeneklidir.
Bu yüzden canlı damar görüntüsü verir. bazen dalgalı, parıltı, çiçekli
olur.
RENGİ: Dış budağın dış odunu
beyaza çok yakın renktedir. İç odun açık kahverengidir. Zamanla
koyulaşır.
ÖZELLİKLERİ: Sert ağır, sıkı
yapılı bir ağaçtır. Kolay işlenir. Zor yarılır. Kuru ortamda dayanıklıdır.
Havanın değişen etkilerinden çabuk bozulur. Böcekler ve mikroorganizmalar
tarafından kolay yıkımlanmaz. Uygunsuz koşullarda depolanırsa odaklanır. Çok
çeker. Tutkal, çivi ve vida ile orta derecede bağlantı kurar. İyi verniklenir.
Su boyaları ile zor boyanır.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0.68 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI:Yapı kerestesi
olarak kullanılması uygun değildir. Masif ve kaplaması mobilya üretiminde çok
kullanılır. Tornacılıkta olumlu sonuç verir. Kontrplak üretiminde yararlanılır.
Mobilya ve iç mimarîden başka, alet yapımında, spor araçlarında
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve
kaplama halinde satılır. Masifi, sert ağaç kereste standartlarına göre
ölçülendirilir.
1.9.2.5. KARAAĞAÇ:
YETİŞTİĞİ YERLER: Karadeniz
bölgelerinde orman halinde, diğer bölgelerde dağınık halde
yetişir.
YAPISI: Karaağaç göbek odunlu
bir ağaçtır. Çember gözeneklidir. İlkbahar dokusu açık renkli, çok gözenekli ve
kaba yapılıdır. Sonbahar dokusu koy renkli daha küçük gözenekli ve sakı
yapılıdır. Özışınları özellikle özkesitte açık kahverengi küçük parlak pulcuklar
halinde görünür. Karaağacın iletken dokusunu oluşturan gözenekler iridir. İğne
yırtığı şeklindedir ve çıplak gözle görünür. Yıllık halkaları belirlidir. Damar
kesitte canlı ve belirli damar süsleri vardır.
RENGİ: Yeni kesilmiş karaağaçta
dış odun sarımsı beyazdır. Zamanla koyulaşarak açık kırmızı kahverengi olur. İç
odunu ise açın tonda çikolata kahverengi rengindedir.
ÖZELLİKLERİ: Ova karaağacı en değerli
türdür. Ova karaağacı ile dağ karaağacının teknik nitelikleri eşdeğerdedir.
Hercai karaağacın kalitesi diğerlerinden düşüktür. Ova karaağacın kerestesi
sert, sakı yapılıdır. Uzun liflidir, Meşe gibi dayanıklıdır. Basınca karşı
dayanımı iyidir .Zor işlenir. Kesici aletlerin ağızlarını çabuk körletir. iyi
boyanır ve
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusunun özgül
ağırlığı yaklaşık olarak 0.64 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI: İyi bir mobilya
ağacıdır. Masif ve kaplama olarak mobilya üretiminde çok kullanılır. Zengin
damar desenleri yüzünden aranır. Kök kaplamalarda desen daha da güzelleşir.
Kendisine özgü görünüşü olan mobilyalar üretmek olanağını verir. Tornacılıkta,
parke üretiminde, kayıkcılıkta köprü ve iskele inşaatında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve
kaplama olarak satılır. Masifi, sert ağaç standartlarına göre
ölçülendirilir.
1.9.2.6. CEVİZ;
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’nin hemen her yerinde yetişir.
Orman oluşturmaz. Bahçelerde, tarlalarda yetiştirilir.
YAPISI: Göbek odunlu ağaçlar
grubundandır. Dış odun dardır. Dağınık gözeneklidir. İlkbahar dokusunu oluşturan
gözenekleri, sonbahar dokusunu oluşturan gözeneklerinden iridir. Yıl halkaları
kesin ve belirli bir şekilde birbirinden ayrılır. Gözenekler, başkesitte küçük
delikler halinde , öz ve damar kesitte iğne yırtığı halinde görünür. Cevizin öz
ışınları gözle görülmeyecek kadar küçüktür. İlkbahar ve sonbahar dokularının
farkı, renkte olması yüzünden özkesitte değişik renkte paralel çizgiler görülür.
Damar kesitli zengin damar desenleri oluşur. Damarlı, dalgalı, parıltılı türleri
vardır. Cevizin köke yakın bölümlerinden çıkarılan kök kaplamalar çok canlı
simetrik desenler elde etme olasılığını verir. Böyle kaplamalar özellikle klasik
mobilya üretiminde aranır.
RENGİ: Dış odunu sarı, gridir.
Göbek odunu açık sütlü kahverengiden koyu kahverengine kadar
değişir.
ÖZELLİKLERİ: Cevizin kerestesi
orta sert ve sıkı elyafladır. Ağır ağaçlardandır. Çivi, vida ve tutkalla
bağlantı kurma niteliği yeterlidir. Fizik etkilere dayanımı iyidir. Çok çalışır
ve çok çeker. Kolay yarılır. Yalnız kuru ortamda dayanıklıdır. Kolay ve rahat
işlenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu lahdeki
Cevizin özgül ağırlığı yaklaşık 0.65 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI: Üstün nitelikli ve
estetik yönünden değerli bir mobilya ağacıdır. İç mimarcılık tada çok aranır.
Masif v kaplama olarak kullanılır. Oymalı ve tornalı işlerde başarılı sonuç
verir. Müzik aleti ve model yapımında kullanılabilir.
PİYASADA BULUNUŞU Masif kaplama
halinde satılır, Masifi bazen sert kereste standardına uygun ölçülerde ama
çoğunlukla kalas halindedir. Düz çizgili kaplamasına freze ceviz, normal desenli
türüne damarlı ceviz kaplama, çok karışık desenli türüne kök ceviz kaplama adı
verilir.
1.9.2.7. AKÇAAĞAÇ;
YETİŞTİĞİ YERLER: Gürgen
ormanlarında karışık halde buluru. Ayrıca Trabzon, Bolu, Kırklareli, Bursa, Denizli ve
Antalya dolaylarında yetişir. Bazı bölgelerde kelebek ağacı diye
bilinir.
YAPISI: Yaklaşık 150 türü bulunan küçük bir familyadır.
Çoğunlukla yaprağını döken, elsi loblu, zıt konumlu, bazen de tüysüz veya basit
yapraklıdır. Norveç akça ağacı, Çınar yapraklı Akçaağaç, Tatar Akçaağaç, İtalyan
akça ağacı, Fransız akça ağacı Balkan Akcaağacı, Doğu akça ağacı diye çeşitleri
vardır.
RENGİ:Dağ akça ağacı hafif
sarımsı beyaz, ova akcaağacının rengi pembe beyazdır. Akça ağacın rengi zamanla
ve kendiliğinden sararır.
ÖZELLİKLERİ. Akçaağaç sert ve
sıkı ağaçlardandır. Eş yapılıdır. Kolay işlenir. Esnek ve oldukça bükülgendir.
Az çeker, Çarpılmaya ve çatlamaya eğilimi vardır. Nemli ortamda çok duyarlıdır,
kolay çürür. Uygunsuz koşullarda böcekler ve mikroorganizmalar
yıkımlanır
AĞIRLIĞI: Bütün türleri aynı ağırlıkta
değildir. Hava kurusu akça ağacın özgül ağırlı 0.56-0.68 gr/cm3 arasında
değişir.
KULLANILIŞI:Masif ve kaplama
olarak mobilya üretiminde,müzik aletlerinde, mutfak aletlerinde, ayakkabı
kalıplarında, oymacılıkta, kakmacılıkta, kıl testeresi ile hazırlanan ince
işlerde, oyuncak, makara el aletlerin saplarında
PİYASADA BULUNUŞU: Akçaağaç
masif ve kaplama olarak satılır. Kereste olarak satışı kısıtlıdır. Daha çok
kaplaması bulunur ve kullanılır.
YETİŞTİĞİ YERLER 1.9.2.14. KIZILAĞAÇ: Karadeniz, Trakya, Marmara, Akdeniz kıyı
bölgelerinde dere içlerinde yetişir.
YAPISI: Kızılağaç olgun odunlu
ağaçlar grubundandır. Dağınık gözeneklidir. Gözenekleri çıplak gözle
görülmeyecek kadar küçüktür. Yıl halkaları belirlidir. Özkesitte şeritler ve
pulcuklar halinde öz ışınlar görülür. Özışınların damar kesitteki görünüşü koyu renkli çizgiler halindedir. İç odun
ile dış odunu arasında belirgin renk farkı yoktur. Damar kesitte kendiliğinden oluşan
lekelere rastlanır. İlkbahar ve sonbahar dokuları belirli çizgiler halinde
birbirinden ayrılmaz. Damar süsleri de belirsizdir.
RENGİ: Beyaza yakın çok açık
kahverengi veya pembe beyazdır. Kesilip havada bırakılan kızılağaç, sarımsı
kırmızı olur. Kurudukça rengi pas
kırmızısına dönüşür.
ÖZELLİKLERİ: Hafif, yumuşak,
gevşek yapılı ağaçtır. Kolay yarılır. Az esnektir. Çok çeker. Çalışma sonucu
çarpılma oranı azdır. Su altında dayanıklıdır. Hava rutubetinin değişmesi
halinde hiç dayanıklı değildir. Böyle yerlerde kullanılmamalıdır. Böcekler ve
mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanır. Çok iyi işlenir. Parlak, düzgün
bir yüzey verir. Çok çatlar. Tutkalla iyi bağlantı kurar. Çok iyi boyanır ve iyi
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu,
kızılağacın özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.60 gr/cm 3
tür.
KULLANILIŞI:Masif, kontraplak ve
kaplama halinde kullanılır. En yaygın kullanıldığı olan kontraplak üretimidir.
Modelcilikte, takunya, oyuncak, sigara kutusu ve ambalaj yapımında, oymalı ve
tornalı işlerde kullanılır. Kaplamasından, boyanacak mobilyaların üretiminde de
faydalanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Kereste, kaplama ve
kontraplak halinde satılır. Sert kereste standart ölçülerine uygun boyutta
kereste verebilir. Genellikle kereste biçiminde satılır.
1.9.2.15. AKASYA;
YETİŞTİĞİ YERLER: Akasya, Türkiye’de
orman oluşturmaz. Dağınık halde,
ağaçlandırma alanlarında ve parklarda yetiştirilir.
YAPISI:Göbek odunlu ağaçlar grubundandır. Dış odunu dar, iç odun
geniştir. Yılhalkaları belirli ve çember gözeneklidir. Öz ışınları özkesitte
parlak görüntü verir, İlkbahar dokusunu oluşturan gözenekleri iridir. Sonbahar
dokusu ince gözenekli ve koyu
renklidir. Genellikle kahverengi olan sonbahar dokusu yüzünden canlı damar
desenleri yapar. Aynı nedenle yılhalkaları belirgindir.
RENGİ: Dış odunu açık sarımsı beyazdır.
İç odunu geniş ve sarımsı yeşildir. Havada zamanla rengi değişir. Yeşil
kahverengi olur.
ÖZELLİKLERİ: Akasya sert bir
ağaçtır. Dokusu sıkı ve sağlamdır.
Esnektir. Yarılmaya karşı büyük direnç gösterir. Vurulmaya ve sürtünmeye karşı
direnci yüksektir. Zor işlenir. Değişik hava koşullarında bile en dayanıklı
ağaçlardan biridir. Çekmesi, çalışması dengelidir. Böcekler ve mikroorganizmalar
tarafından kolay yıkımlanmaz. Rendelendiğinde düzgün ve parlak bir yüzey verir.
Yağlı olduğu için özellikle su boyaları ile zor boyanır.
AĞIRLIĞI:Akasyanın hava
kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0b70-0,90 gr/cm 3 arasında
değişir.
KULLANILIŞI: Su altı yer altı
inşaatlarda iyi sonuç veren bir ağaçtır. Araba yapımında, alet saplarında, beden
eğitimi aletlerinde kullanılır. Mobilyacılıkta özellikle tornalı, oymalı ve
kakmalı işlerde yararlanılabilir.
PİYASADA BULUNUŞU: Akasya masif
olarak a satılır. Standart ölçülerde bulunmaz. Daha çok gövde boyutlarına
uyularak biçilir, bu ölçülerle piyasaya sürülür. Kaplama olarak da
satılır.
1.9.2.16. ÇINAR;
YETİŞTİĞİ YERLER: Türkiye’nin
hemen bütün bölgelerinde yetişir. Orman oluşturmaz.
YAPISI: Çınar, göbek odunlu ağaçlar
grubundandır. Dış odunu geniştir. Dağınık gözeneklidir. Öz ışınlar çık
belirgindir. Öz kesitte parlak ve iri pulcuklar halinde görünür. Öz ışınları
damar kesitteki görüntüsü gürgen ağacını andırır. Gözenekleri çıplak gözle
görülmeyecek kadar küçüktür. Belirgin damar deseni yapmaz.
ÖZELLİKLERİ RENGİ:Dış odunu açık
pembe beyazdır. İç odunu açık kahverengidir.
: Sert ve sıkı dokulu bir ağaçtır. Kururken kamburlaşır, çarpılır,
çatlar. Değişik hava koşullarında dayanıklı değildir. Kısa sürede çürür. Uygun
ve düzenli ortamda dayanma süresi azdır. Fizik etkilere dayanımı zayıftır.
İşlenmesi bazen güçlük çıkarır. Rahat torna edilebilir. Çivi ve vida ile orta,
tutkalla iyi bağlantı kurar. Özellikle zımpara ile iyi perdah edilir.
Boyanabilme yeteneği vardır, iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu çınarın
özgül ağırlığı 0.56 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Çınar yapıların içlerinde
doğrama gereci olarak, mutfak eşyası yapımında, ambalaj sanayiinde kullanılır.
Mobilya endüstrisinde kullanılması kısıtlıdır. Tornalı ve kakmalı işlerde
aranır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve
kaplama olarak buluru. Daha çok kalas halinde satılır. Bazen sert ağaç kereste
standart ölçülerinde de satılır. Mobilya endüstrisi çınarın masifinden çok
kaplamasını kullanır.
1.9.2.17. AT KESTANESİ;
YETİŞTİĞİ YERLER: At kestanesi
Türkiye’de orman oluşturmaz Dağınık
halde yetişir.
YAPISI: Olgun odunlu ağaçlar
grubundandır. dağınık gözeneklidir. Gözenekleri ve ışınları çıplak gözle
görünmez. Yıl halkaları eş yapılı ve az belirgindir. Yapısı düz çizgili
olduğundan karışık damar deseni yapmaz.
RENGİ: At kestanenin rengi açık sarı
ile açık kahverengi arasındadır.
ÖZELLİKLERİ: Gevşek yapılıdır.
Yumuşak ve az esnektir. Kolay kırılır. Sürtünme, aşınma, vurulma gibi fizik
etkilerine dayanımı zayıftır. Zor yarılır. Kolay işlenir. Az çalışır. Aç çeker,
değişen hava koşullarında dayanıklı değildir. Çabuk çürür. Burk büyüme,
atkestanesinde sık görülen bir doğal kusurdur. Bünyesinde tonen vardır. Bu yüzden iyi boyanır. İyi
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0.55 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yapılarda kapıların
iç bölümlerinde, mobilya alanında körağaç olarak, iri desenli torna ve oymalı
işlerde, piyano ve kut yapımında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve kaplama
halinde piyasa sürülür. Masifi gövde boyutlarına göre kesilerek satılır. Azda
olsa kaplama halinde de satılır.
1.9.2.18. KİRAZ;
YETİŞTİĞİ YERLER: Karadeniz
bölgesinde ormanlarda dağınık olarak kiraza rastlanır. Ancak Türkiye’de yaygın
olarak bahçelerde yetiştirilir.
YAPISI: Kiraz, göbek odunlu
ağaçlar gurubundandır. Dış odunu dardır. Dağınık gözeneklidir. Gözenekleri,
ilkbahar dokusunda iri, sonbahar dokusunda incedir. Yılhalkaları belirlidir. Düz
çizgili veya dalgalı damar desenleri yapar, ancak damar desenleri fazla belirgin
görünmez, Iz ışınları tek tek görünmez. Gruplar oluşturarak yüzeye parlaklık
verir.
RENGİ: kirazın dış odunu sarımsı
pembe beyazdır. İç odunu açık sarımsı kahverengidir.
ÖZELLİKLERİ: Kiraz ince dokulu,
sert sıkı bir ağaçtır. Zor yarılır. Rahat ve kolay işlenir. Fiziki etkilere
dayanımı zayıftır. Rendelendiğinde düzgün ve parlak bir yüzey verir. kururken
çok çeker. Açık havada dayanıklı değildir. Uygunsuz koşullarda kısa sürede
bozulur. Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolayca yıkımlanır.l
Gevrektir. Çivi, vida ve tutkalla bağlantı kurma yeteneği iyidir. İyi pedal
edilebilir. İyi boyanır ve iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: değişik aralıkta kiraz
türlerine rastlanır. Hava kurusunun özgül ağırlığı ortalama 0.60 gr/cm 3
tür.
KULLANILIŞI: mobilya ve içmimaride
masif ve kaplama olarak kullanılır. Tornalı kakmalı (Markitleri), oymalı
işlerde, müzik aletleri ve bilimsel aletlerin yapımında modelcilikte aranan bir
gereçtir. Kaliteli işlerde kirazın yalnız göbek odunu
kullanılmalıdır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif kaplama
halindedir. Masifi çoğunlukla gövde boyutlarına uygun ölçülerde biçilerek
piyasaya sürülür.Soyma ve dilme yöntemi ile elde edilen kaplamaları düz desenli,
bazen de kök kaplamayı andıran karışık desenlidir.
.9.2.19. ŞİMŞİR.
YETİŞTİĞİ YERLER:1Karadenizin
doğusundan Kastamonu ve Zonguldak’a kadar uzanan bölgede
yetişir.
YAPISI: Şimşir, ogun odunlu
ağaçlar grubundandır.dağınık gözenekli bir ağaçtır. Gözenekleri çıplak gözle görülmeyecek kadar
küçüktür. Yerli şimşirde öz ışınlar görünmez. Çok ince ve sık olan yıl halkaları
belirli şekilde birbirlerinden ayrılmaz. Bu yüzden öz damar kesitinde canlı
damar deseni yoktur.
RENGİ: Şimşirin iç odunu ile dış odunu
arasında belirli renk farkı yoktur. Rengi açık sarı ile koyu sarı arasında
değişir.
ÖZELLİKLERİ: Türkiye’de yetişen en sert
ağaçlardan biridir. Çok sıkı yapılıdır. Bu iki sebepten zor işlenir. Fakat çok
düzgün ve parlak yüzey verir. Bükülgendir. Zor yarılır. Basılma, vurulma,
sürtünme, aşınma gibi fizik etkilere karşı
büyük dayanımı gösterir. Değişik hava koşullarından az etkilenir. Kolay
çürümez. Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanamaz. Az çalışır, az çeker.
Boyanma ve verniklenme niteliği artar.
AĞIRLIĞI: En ağır yerli ağaçlardandır.
Hava kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.95 gr/cm3
tür.
KULLANILIŞI: Küçük ölçülü fakat üstün
nitelik isteyen işlerin yapımında şimşirden yararlanılır. Tornalı işlerde, müzik
aletlerin küçük bölümlerinde, ders aletleri, mekik, makara, kaşık, tavla pulu,
satranç taşı yapımında kullanılır. Kakmalı işlerde ve filata hazırlamada
değerlendirilir.
PİYASADA BULUNUŞU: Küçük bir
ağaç olan şimşir büyük boy kereste vermez. Dal veya gövde halinde ve tartılarak,
kilo ile satılır.
1.9.2.20. OKALİPTUS
YETİŞTİĞİ YERLER: Adana, Antalya
ve Muğla dolaylarında yetiştirilmektedir. Yetiştirildiği bölgelerde sıtma ağacı
veya bataklık ağacı diye isimlendirilir.
YAPISI:Göbek odunlu ağaçlar
grubundandır.dağınık düzendeki gözenekleri
küçüktür. Öz ışınları çıplak gözle görülmeyecek kadar küçüktür. Yıl
halkaları arasında dikkati çeken sertlik veya renk farkı yoktur.
RENGİ: Okaliptüsün dış odunu
beyazdır. Zamanla kendiliğinden koyulaşarak grileşir. Dış odunu pembe
kahverengidir. Sonra koyu kırmızı
kahverengine dönüşür.
ÖZELLİKLERİ: Sert ve sık dokulu
bir ağaçtır. Yani kesildiğinde yumuşak olan ve kolay işlenen kerestesi zamanla
sertleşir. İşlenmesi zorlaşır. Ton erlidir. Bünyesindeki ton er yüzünden hem iyi
boyanır, hemde böcekler vemikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz.
Vurulma, aşınma, ezilme, sürtünme gibi fizik etkilere dayanımı iyidir. Yeni kesilmiş okaliptüs kururken çok
çalışır. Çok çatlar kurutulduktan sonra çalışma ve çekme oranı azalır. Vida,
çivi ve tutkalla bağlantı kurma niteliği iyidir. Zor boyanır, iyi
verniklenir.
AĞIRLIĞI: Türüne ve yetiştiği
yere göre özgül ağırlığı değişir. Hava kurus okaliptüsün özgül ağırlığı ortalama
0.,65 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Yapılarda, köprü ve
iskele ayaklarında, yeraltı inşaatlarında vagon ve araba yapımında, ambalaj
endüstrisinde kullanılır. Mobilya yapımında masif ve kaplama olarak
değerlendirtir. Masifi, tornalı işlerde, eğmeçli klasik mobilyalarda olumlu
sonuç verir.
PİYASADA BULUNUŞU: masifi tomruk
veya kalas halinde satılır. Henüz sert kereste standartlarına göre
biçilmektedir. Bazen kaplama halin1.9.3. YABANCI AĞAÇLAR
1.9.3.1. MAUN;de de piyasaya
sürülür.
YETİŞTİĞİ YERLER: Maun ağacının vatanı
Batı Hindistan ve Orta Amerika’dır. Afrika’da yetişir. Sıcak iklim ağacıdır
Çoğunlukla pazarlandığı yere veya gönderildiği limana göre isimlendirilir.
Örneğin Küba maunu, alaska maunu, Bolivya
maunu gibi. Bazen de yapısal özelliğine göre isimlendirilir. Sapeli maun,
pramit maun, kırmızı veya sarı maun gibi.
YAPISI: Göbek odunlu bir
ağaçtır. Türüne göre bazen çok iri, bazen orta irilikte gözeneklidir.
Gözenekleri dağınık düzendedir. Özışınları belirlidir. Çizgili, benekli, yollu,
dalgalı, parıltılı görünen Değişik maun cinsleri vardır. Dal diplerinden
çıkarılan kaplaması, pratik maun adı ile satılır. Piramit maun çok canlı damar
süsleri taşır. Afrika maunu veya sepeti maun adı verilen türü, yön değiştiren
buruk büyümesi yüzünden ilginç bir yapısal özellik gösterir. Yanar döner, uzun
parıltılı damarlar yapan bu tür maunun masif ve kaplaması kullanıldığı asyaya
canlı bir görüntü kazandırır. Yılhalka sınırları belirli biçimde birbirinden
ayrılmaz.
RENGİ: Dış odunu gri renklidir.
İç odunu türüne göre sarı ile kırmızı kahverengi arasında değişir. Kesildiği
andaki rengi, havanın etkisi ile ve zamanla belirli oranda
koyulaşır.
ÖZELLİKLERİ: Sıkı yapılı, az
esnek bir ağaçtır. Kolay ve temiz işlenir. Az çalışır, az çeker ve az çatlar.
Bol tanelidir. Bu yüzden en iyi
boyanan ağaçlardandır. İyi verniklenir. Değişen hava koşullarında bile büyük
dayanım gösterir. Çivi, vida ve tutkalla bağlanır kurma niteliği iyidir.
Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz Oyma ve tornada
başarılı sonuçlar verir.
AĞIRLIĞI:Hava kurusu maunun
özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.50-0.60 gr/cm 3 tür.
KULLANILIŞI:Çok değişik amaçlarla
kullanılabilecek, üstün nitelikleri olan bir ağaçtır. Yapıların iç ve dış
bölümlerinde doğrama, parke, merdiven yapımında. Gemicilikte, müzik aletlerinde,
tornalı, oymalı, kakmalı işlerde, modern ve klasik bütün mobilyalarda masif ve
kaplama olarak büyük bir kullanıma sahiptir.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’de
genellikle tomruk halinde getirilir. Çoğunlukla kaplama haline getirilerek
satılır. Kaplama üretiminde kullanılamayan artıklar masif olarak satılır.
Bunların belirli ölçüleri yoktur. Bazen yurt dışından getirilen tomruklar kalas
ve tahta halinde biçilerekte satılır. Kalas ve tahtalar, sert kereste standart
ölçülerinde biçilir.
1.9.3.2. ABANOZ-MAKASAR;
YETİŞTİĞİ YERLER: Siyah abonoz Seyhan, Samanta ve
Bombayda, Kahverengi abonoz Makasar adasında yetişen abonoz ağacında siyaha
yakın koy zeminde kırmızı kahverengi çizgiler bulunur. Abanoz ağacının bu türü
daha çok makasar adı ile tanınır.
YAPISI: Göbek odunludur. Dış odunu geniştir. İnce gözeneklidir. Gözenek
çukurları kendine özgü bir madde ile doludur. Çok dekoratif çizgi ve damar
desenleri yapar.
RENGİ: Dış odunu pembe gri veya soluk
kırmızı kahverengidir. İç odunu siyahtır. Üzerinde düzensiz, açık ve koyu renkli
damarlar bulunur.
ÖZELLİKLERİ: sert üretimine çok
elverişlidir. Değişen hava koşullarında üstün dayanım özellikleri gösterir.
Kururken çok çeker ve çatlar. Zımparalanırken çıkan tozlar göze ve solunum
organlarını rahatsız eder.
KULLANILIŞI AĞIRLIĞI: Hava
kurusu makasarın özgül ağırlığı 1.10 gr/cm3 tür.
:Üstün değerli ve pahalı mobilyalarda, süsleme elemanlarının yapımında
kullanılır. İçmimarlıkta da aynı amaçla değerlendirilir. Tornalı, kakmalı
işlerde, müzik aletlerinde, mobilya ve kapı kulplarında, oymalı işlerde,
bıçak saplarında özellikle aranır.
Türkiye’de genellikle kaplama halinde kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Abanoz ve
makasarın masifi 20-40 kg lık parçalar halinde satılır. Türkiye’de bazen kaplama
olarak satılır.
1.9.3.3. PELESENK;
YETİŞTİĞİ YERLER: Pelesenk
ağacının yoğun olarak yetiştiği bölgeler Doğu Hindistan, Batı Hindistan , Cava,
Seylan ve Brezilyadır.
YAPISI:Göbek odunlu ağaçlar
grubundandır. Dış odunu geniştir iri ve dağınık gözeneklidir. Çok ince ve
belirsiz özışınları vardır. Damar kesitinde zengin damar desenleri bulunur.
Yılhalkaları ince ve sıkı yapılıdır. İlkbahar ve sonbahar dokuları arasında belirli renk ve yapı farkı
yoktur.
RENGİ: Pelesenk ağacının dış odunu
sarı, iç odunu çikolata kahverengi ile mor arasında değişir. Ayrıca iç odunda
belirli siyah ve mor damarlar bulunur.
ÖZELLİKLERİ: Pelesenk çok sert bir
ağaçtır. Kururken az çeker, az kamburlaşır. Zor yarılır. Gevrek bir yapısı
vardır. Zımpara tozları solunum organlarında rahatsızlık yapar. Basılma, ezilme,
çizilme, aşınma gibi fizik etkilerine dayanımı iyidir. Değişik hava koşullarında
üstün bir dayanım gücü gösterir. İyi işlenir. Çok boyar madde taşır. İyi
verniklenir. Ancak polyester, poliüretan türünden kimyasal verniklerde olumsuz
sonuçlar oluşturur.
AĞIRLIĞI:Hava kurusu pelesengin özgül ağırlığı 0.85 gr/cm3
tür.
KULLANILIŞI: Çok canlı görünüşü
ve damar süsleri olan bir mobilya ağacıdır. İç mimarlıkta ve mobilyada kaplama
olarak yaygın bir kullanılma alanı vardır. Tornalı işlerde, müzik âletlerinde,
ağaçtan yapılan sanat eserlerinde de aranan bir gereçtir.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’ye
tomruk olarak getirilir. Kaplama halinde piyasaya sürülür. Kaplama üretiminden artan
parçalar masif olarak satılır. B yüzden standart ölçülerde pelesenk kereste
genellikle bulunmaz.
1.9.3.4. PADUK;
YETİŞTİĞİ YERLER: Afrika’da gabun ve
Kamerunda yetişen türüne Afrika
paduğu veya mercan ağacı denir. Hindistan,
Burma ve Güney Çinde yetişen türüne de Sudka veya karima Haouğu aoı
vedmidb
YAPISI: Göbek odunlu ağaçlar
gurubundandır. Yılhalkaları arasında belirli renk farkı yoktur. Gözenek yapısına
ve yönüne göre parıltılı damarları bulunur. Damarlı genellikle çizgiler
halindedir. Dağınık gözeneklidir.
RENGİ: Bazen açık kırmızı bir ağaçtır.
Çoğunlukla parlak koyu kırmızıdır. Üzerinde aynı renk parıltı damarları
bulunur.
ÖZELLİKLERİ:Orta sertlikte bir ağaçtır.
Sıkı yapılıdır. Hava değişikliklerine dayanıklıdır. Az çeker. Kolay işlenir.
İşlenirken kendine özgü hoş bir koku çıkarır. Havada kısa zamanda rengi
koyulaşır. İyi verniklenir ve çok canlı bir görüntü
kazanır.:
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı yaklaşık olarak 0b65-0.85 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Masif olarak küçük
bir sanat eseri üstün mobilyalarda, oymalı, tornalı, kakmalı işlerde kullanılır.
Daha çok bıçak kaplaması halinde değerlendirilir.
PİYASADA BULUNUŞU:
Türkiye’de bıçak kaplaması halinde
satılır.Bazen kaplama artığı parçalar halinde masifide
satılır.
1.9.3.5. LİMON AĞACI (SATEN AĞACI);
YETİŞTİĞİ YERLER: Soylanda yetişen türüne Doğu Hint sateni, Bahama,
Bermuda ve Jamaika’da yetişen türüne Batı Hint sateni
denir.
YAPISI: Göbek odunlu ve dağınık
gözeneklidir. Yılhalkaları belirgindir. Fakat kesin çizgilerle birbirlerinden
ayrılmaz. Yüzey, saten kumaş gibi parlaktır. Genellikle düz, bazen dalgalı
damarları bulunur. İlkbahar ve sonbahar dokuları arasında renk farkı bulunmaz.
Gözeneklerinin değişik yönlerde yığılmasından canlı damar desenleri oluşturur.
Özışınları çok belirlidir.
RENGİ:limon ağacının dış odunu
beyaz ile sarı beyaz arasında değişir. İç odunu, türüne göre yeşilimsi sarı,
açık sarı, kanarya sarısı, altın sarısı rengindedir.
ÖZELLİKLERİ: çok sert ve sıkı
yapılıdır. Değişen hava koşullarında da yanıklıdır. Kırılgandır. İşlemesi
zordur. Fakat temiz ve ipek parlaklığında yüzey verir. İşlenirken kendine özgü,
baharatlı bir koku çıkarır ve solunum organları rahatsız eder. Çok iyi
verniklenir ve görünüşü canlılık kazanır. Fizik etkilere
dayanıklıdır.
AĞIRLIĞI: Hava kurusunun özgül ağırlığı
0.80-0.90 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Masifi, sanat
değeri üstün mobilyaların yapımında, salon takımlarında, tornalı ve kakmalı
işlerde kullanılır. Kaplamasıda değerli mobilyalar ve süsleme ileri için
aranır.
PİYASADA BULUNUŞU:
Türkiye’de kaplama halinde bulunur.
Bazen kaplama artığı parçalar masif olarak ta satılır. İpek ağacı, atlas ağacı,
saten ağacı gibi isimlerle de piyasaya sürülür.
1.9.3.6. TİK;
YETİŞTİĞİ YERLER:Güney Asya da
Hindistan, Hindiçinli ve Cavada yetişir.
YAPISI: Göbek odunludur. Dış
odun dardır. İlkbahar dokusundaki gözenekleri iri, tek sıralı çember
biçimindedir. Sonbahar dokusundaki gözenekleri iri, tek sıralı çember
biçimindedir. Sonbahar dokusundaki gözenekleri orta büyüklükte ve dağınık
düzendedir. Kesit yüzeylerindeki gözenekleri iri ve belirlidir. Öz ışınları
görünür. Yağlı bir yapısı vardır. Damarları genellikle aynı renkli çizgilerden
oluşur.
RENGİ: Tik ağacının dış odun gri, iç
odun sarımsı açık kahverengidir. İç
odunu, açık havada ve kendiliğinden koyulaşır. Koyu kahverengi
olur.
ÖZELLİKLERİ:Sert ve sıkı yapılıdır.
Esnek bir ağaçtır. Kolay yarılır. Vurulma, ezilme, sürtünme gibi fizik etkilere
karşı dayanımı iyidir. İşlenen yüzey temiz görüntü verir. Aletlerin kesici ağızlarını çabuk köreltir. Tornaya iyi
gelir. Az çeker. Çabuk kamburlaşır. Suyu adeta iter, kolay ulanmaz. Böcekler ve
mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz. İşlenirken çıkan tozlar sağlığa
zararlıdır. İyi boyanmaz. Zor verniklenir.
AĞIRLIĞI:Hava kurusu özgül
ağırlığı, yaklaşık 0.66 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Üstün dayanımlı
olmasından dolayı hem yapı kerestesi olarak hem de mobilya marangozluğunda geniş
bir kullanıma sahiptir. Yapıların dış ve iç bölümlerinde, pencere, kapı, duvar
kaplaması yapımında, gemicilikte ve fıçıcılıkta kullanılır. Mobilya üretiminde
masif ve kaplama olarak değerlendirilir. Masifi özellikle oturma mobilyalarında
aranır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masifi tomruk
ve kereste halinde satılır. Türkiye’de çoğunlukla kaplama olarak piyasaya
sürülür.
1.9.3.7. AUDİRE
YETİŞTİĞİ YERLER: Afrika’da fildişi
sahillerinde ve Angola’da yetişir.
YAPISI: Göbek odunlu bir ağaçtır. İç
odunlu bir ağaçtır. İç odunu ile dış odunu belirli biçimde birbirinden ayrılmaz.
İçinde farklı renkte çizgiler veya damarlar bulunmaz. Özkesitte ve damar kesitte
görünen parıltılar, gözeneklerin değişik yönlerden kümelenmelerinden ileri gelir
Gözeneklerinin değişik yönlerden kesilmesinden oluşturduğu yanar döner parıltı,
ağaca canlı bir görüntü kazandırır. Dağınık düzende, orta irilikte gözeneklidir.
Çok sayıda, değişik türü vardır.
RENGİ:Soluk sarı ile sarı arasında
değişir. Koyulaşınca altın sarısı olur.
ÖZELLİKLERİ:Yumuşak, gevşek
yapılı bir ağaçtır. Kolay işlenir.
Yarı mat fakat düzgün bir yüzey verir. Az çalışır ve çatlar zımpara ile kolay
perdah edilebilir. Sürtünme ve aşınma gibi fizik etkilere dayanımı zayıftır.
Tutkala bağlantısı iyidir. İyi verniklenir ve parlaktır.
AĞIRLIĞI KULLANILIŞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0.45 gr/cm 3 tür.
: mobilya üretiminde masif ve kaplaması kullanılır. Masifi oymalı,
tornalı işlere uygun özelliktedir. Kaplaması geniş ve uzun olduğu için büyük ve
geniş yüzeyli işlerde, örneğin yatak odası mobilyalarında, duvar kaplamalarında
olumlu sonuç verir. Açık ve dengeli rengi yüzünden dolapların içlerinde de
kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’de
daha çok kaplama üretiminde kullanılmak üzere tomruk olarak getirilir. Kaplama
halinde piyasaya sürülür. Kaplama üretiminden artan parçalar masif olarak
satılır.
1.9.3.8. GÜL:
YETİŞTİĞİ YERLER: Doğu
Hindistan, Batı Hindistan, Avusturalya ve Brezilyada
yetişir.
YAPISI: Yetiştiği yere göre
isimlendirilen çok değişik türü vardır. Daha önce incelenen paduk ağacıda gül
cinsindendir. Dağınık gözenekli bir ağaçtır. Öz ışınları genellikle çıplak gözle
görülmeyecek kadar küçüktür. Sıkı dokuludur. Bazı türleri gül gibi
kokar.
: Dış odunu açık sarıdır. İç odun çeşidine göre değişir.
RENGİAvusturulya gülü koyu kırmızı
damarlıdır. Brezilya gülü aynı renkte fakat daha canlıdır.
ÖZELLİKLERİ: Sert ağaçlardandır.
İşlenirken zorluk çıkarmaz, parlak ve düzgün yüzey verir. Bazı türleri yağlıdır.
Değişik havalara karşı oldukça dayanıklıdır. Haşereler karşı dayanıklıdır. Az
çalışır, kolay yarılır. Kesici aletlerin kesici ağzını köreltir. Tutkalla orta
bağlantı kurar. İyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0.95 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI: Küçük boyutlu oymalı,
tornalı süs eşyalarında, kakmalı işlerde, sanat değeri üstün mobilyalarda masif
ve kaplama olarak kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Avusturalya
gülü dışındaki türleri küçük boyutludur. Bu nedenle masifi kilo ile satılır.
Türkiye’de kaplama olarak bulunur.
1.9.3.9 SATEN CEVİZ (AMERİKAN CEVİZİ)
YETİŞTİĞİ YERLER: Vatanı,
Amerika Birleşik devletlerinin güney doğusu ve Meksika’dır. Amerika’da saten
cevizi diye tanınır.
YAPISI: Rengi ve görünüşü, düzgün
çizgili freze cevizi andırır. Göbek odunlu bir ağaçtır. Orta irilikte
gözenekleri vardır. Dağınık gözeneklidir. Özışınları belirsizdir.Damar desenleri
yerli ceviz kadar hareketli ve güzel değildir. Bozuk bir görünüş
vardır.
RENGİ: bazen, soluk sarımsı kahverengi
zeminde koyu kahverengi damarlıdır. Damarların sayaplaştığ da olur. Kesildiği
andaki rengi, havanın etkisi ile ve zamanla solar,
donuklaşır.
ÖZELLİKLERİ: Oldukça sert ve
sıkı yapılı bir ağaçtır. Kolay yarılır. Bünyesinde kauçuk benzeri bir madde
bulunur. Perdah edilince, ipek parlaklığında düzgün bir yüzey verir. Görünüşü ve
yapısal nitelikleri bakımından yeterli ceviz kadar değerli değildir. Tutkalla
bağlantı kurma niteliği zayıftır. Aletleri kesici ağızlarını çabuk köreltir. Zor
boyanır, iyi verniklenir.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül
ağırlığı 0.55 gr/cm3
tür.
KULLANILIŞI: Yetiştiği
bölgelerde çok geniş bir kullanıma
sahiptir. Masif körağaç, kontrplâk, kaplama, halinde mobilya endüstrisinde
değerlendirilir. Türkiye kaplama olarak mobilya üretiminde ve iç mimarîde, geniş
ve uzun yüzeylerin kaplanmasında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Türkiye’ye
getirilen Amerikan cevizi tomruklarından kaplama üretilir. Piyasaya kaplama
halinde sürülür. Kaplama üretiminden artan parçaları masif olarak satılır.
AHÇE MOBİLYALARI
Bahçe mobilyası alırken dikkat edilmesi gereken en önemli özellik, kullanılacak
ürünlerin, hava koşullarına karşı dayanıklı olup olmadığıdır. Bu
nedenle ürünü seçmeden önce malzemesine karar vermek gerekir. Bahçe
mobilyalarını iki grupta toplayabiliriz.
a) Ahşap Bahçe Mobilyaları
b) Plastik Bahçe Mobilyaları
AHŞAP BAHÇE MOBİLYALARI
TİK
Ahşap bahçe mobilyaları grubunda yer alan ürünlerde kullanılan ağaçlar
çok çeşitlidir. Bunların arasında en dayanıklı olanı sudan etkilenmeme
özelliği ile dikkat çeken tik ağacıdır. Bu özelliği nedeni ile gemi ve
tekne yapımında da kullanılan ağaç, sert hava koşullarından kesinlikle
etkilenmez. Tik, dünyada az yetişen bir ağaçtır ve en kaliteli tikler
Endonezya' da yetişir. Bu nedenle mobilya üretmek üzere devlet kontrolünde
kesilen ağaçların yerine mutlaka yenileri dikilir. Dünyada, tik
mobilyalar, bir çok ülkede farklı tekniklerle üretilir ancak en kaliteli
tik mobilyalar, makine üretiminden çıkanlardır. Bu şekilde üretilen ürünlerin
hem boyutlarında hiçbir problem yaşanmaz, hem de yedek parçaları standart
ölçülerde üretildiğinden sürprizlerle karşılaşılmaz. Tik, yaşayan
bir ağaçtır, bu nedenle korunmalıdır. Sezon başlarında bakım yağları
sürüldüğünde, ürünler, uzun yıllar orijinal renklerini korurlar, aksi
taktirde kalitesi değişmeyen ürünler zaman içinde grimsi bir renk alır.
Bu, ağacı yıpratmaz sadece rengini değiştirir. Bu da kullanıcının beğenisine
kalmış bir olaydır. Tik ağacından üretilen mobilyalar, dış mekanda
kullanılan en prestijli ürünlerdir. Özel sertifikaları ile de bunu kanıtlayan
ürünler, kaliteleri ve dayanıklılıkları sayesinde uzun yıllar kullanılabildiklerinden
klasik mobilya grubuna da girerler.
TİK + ALÜMİNYUM
Tik ağacı, dayanıklılığı ve kalitesi sayesinde her zaman bahçe
mobilyası üreten firmaların ilk tercihi olmuştur. Ağacın yeni tasarımlarda,
değişik malzemelerle birlikte kullanılması hem mobilyaların estetiğini
arttırmış, hem de kullanıldıkları mekanlara renk katmıştır. Bu
nedenle üretilen her yeni tasarım büyük beğeni toplamıştır. Bu ağaçla
en çok uyum sağlayan malzeme, alüminyumdur. Alüminyum, okside olmadığı
için uzun yıllar rahatlıkla kullanılabilir. Ayrıca hava şartlarına da
dayanıklı olduğunu araştırmalar sonucu kanıtlayan malzeme, tüm bu uygun
koşulları sayesinde tik ağacı ile rahatlıkla kullanılır. Alüminyum
oldukça hafif bir malzemedir. Bu nedenle bahçe mobilyası grubunda tik ağacı
ile birlikte üretildiğinde tercih edilir. Alüminyum vücutlu tik oturma ve
sırt tabanlı sandalye ve kollu koltuklar hem şık ve estetik görünümleri
hem de kaliteleri ile dikkat çekerler. Ayrıca bu ürün grubunda yer alan
pozisyon ayarlı koltuk ve şezlonglarda kullanılan gaz pistonu, kullanıcı
için büyük kolaylık sağlar. Patentli olan bu mekanizma sayesinde kullanıcı
yerinden kalkmadan şezlongun ya da koltuğun pozisyonunu istediği biçimde
ayarlayabilir. Milenyum bahçelerine yakışan bu ürün grubu; görünümü,
kalitesi ve kullanım kolaylıklarıyla büyük beğeni toplamaya devam
ediyor.
SEDİR
Ahşap bahçe mobilyaları grubunda yer alan diğer bir ağaçsa sedir ağacıdır.
Hava koşullarına karşı dayanıklılık özelliğine sahip olan sedir,
emprenye edilmiş ( özel metotlarla fırınlarda kurutulmuş ) bir ağaçtır.
Bu nedenle ölü olmasına rağmen oldukça sert olduğundan dış mekanlarda
rahatlıkla kullanılabilir. Sedir ağacı kurutulduğu için zamanla çatlama
riski taşır, bu nedenle yağlanmalıdır. Bu sayede dayanıklılığını
koruyan ürünlerin, kurutulmuş özel boyaları sayesinde değişik renk
alternatifleri de vardır.
IROKO
Tik ve sedir ağacıyla beraber ıroko ağacı da rahatlıkla dış mekan
mobilyalarında kullanılır. En kaliteli ıroko ağacı, Afrika ırokosudur.
Iroko, yaşayan bir ağaçtır ve sert hava şartlarına karşı oldukça yüksek
dirençlidir. Bu ağaçtan üretilen dış mekan mobilyaları, dayanıklılığı
arttırmak için tüm diğer mobilyalar gibi yağlanmalıdır.
RATTAN
Bahçe mobilyaları grubunda yer alan bir başka ağaçsa rattan ağacıdır.
Dünyanın en iyi rattanları Uzakdoğu' da yetişir. Rattan ağacı, suya karşı
tik ya da sedir ağacı kadar dayanıklı olmadığından genellikle kış bahçeleri
için önerilir. En dayanıklı rattan mobilya, sık ve çift örgülü olanıdır.
Bu koleksiyonda masa ve sandalyelerin dışında oturma grupları, yatak odası
takımları, servis arabaları, sehpalar ve dolaplar yer alır. Tamamen el işçiliğine
dayalı olan mobilyalar, hem estetik görünümleri hem de kaliteli işçilikleri
ile dikkat çekerler.
PLASTİK BAHÇE MOBİLYALARI
RATTAN GÖRÜNÜMLÜ PLASTİK
Rattan ürünler oldukça şık ve rahat oldukları halde, dış mekanlarda
kullanılamazlar. Bu nedenle mobilya üreticileri rattan örgüsünü, dış
mekan için çok uygun olan plastik malzemesi ile tasarladılar. İç konstrüksiyonu
alüminyum olan bu ürünlerde, plastik aynı rattan stili ile örülmüştür.
Bu sayede her türlü hava koşullarına karşı dayanıklılık kazanan ürünler
uzun yıllar kullanılabilir. Tüm malzemesi alüminyum ve plastik olan ürünler
hafif oldukları içinde bahçe, deniz ve havuz kenarları ile teraslarda
rahatlıkla kullanılır.
PLASTİK
Bahçe mobilyası denince, ahşaptan sonra akla gelen ikinci malzeme ise
plastiktir. Hava koşullarına karşı yüksek dirençli olan bu malzeme,
gerek renk alternatifi, gerek hafifliği gerekse şıklığı ile tercih
edilir. Kaliteli plastik, gramajı yüksek olandır. Yüksek gramajlı
plastikten üretilen mobilyalar, dayanıklılık açısından oldukça sağlamdır.
Plastik malzemenin çok fazla renk alternatifi bulunur, bu nedenle dış
mekanlarda sıkça tercih edilir. Mobilyalarda kullanılan plastiğin güneşin
zararlı ışınları altında renginin solmaması gerekir. Ayrıca bu ürünler
hiçbir şekilde ısıdan etkilenmemeli, deforme olmamalı ve çatlamamalıdır.
MİNDER
Tüm bahçe mobilyaları, minderlerle kullanılmalıdır. Mobilyalar kaliteli
olduğundan, onlarla beraber kullanılan minderlerin de sağlam olması
gerekir. Kaliteli minder; zamanla çökmeyen, deforme olmayan minderdir. Bu
minderlerde kullanılan en iyi sünger, sert olduğu için tercih edilen gri süngerdir.
1. Kalitede gri sünger, çökme yapmaz. Sünger kalınlığı en az 5 - 8 cm.
arasında olmalıdır. Bu minderlerde kullanılan kumaşlar da en az süngeri
kadar önemlidir. En iyi minder kumaşı, Scotchgard korumalı olanlardır,
çünkü bu koruma kumaşlara bazı özellikler kazandırır. Alev almazlık,
leke tutmazlık, su geçirmezlik özellikleri bunlardan birkaçıdır, ancak
en önemli olanı solmazlık özelliğidir. Scotchgard korumalı kumaşlardaki
renkler ne kadar canlı olursa olsun, sert güneş ışıklarının dahi altında
solmama garantisi kazanır.
ŞEMSİYE
Dış mekan şemsiyeleri, sert güneş ışınları, hafif yağmur ve rüzgarlardan
etkilenmemek için tasarlanmışlardır. Kaliteli bahçe şemsiyesi konstrüksiyonu,
ahşaptan üretilenidir. Ahşap gövdeli şemsiyeler, alüminyum gövdelilere
kıyasla çok daha dayanıklıdır. Bu şemsiyeler, ahşap mobilyalarla
beraber kullanıldığında oldukça şık bir görüntü oluşturur. Bahçe
şemsiyesi alırken dikkat edilmesi gereken ilk şey konstrüksiyonu, kumaşının
kalitesi ve taşıyıcı ayaklarıdır. Her şemsiyeye her ayak uymaz. Ayak seçenekleri,
şemsiyenin boyutuna göre seçilmelidir. En kullanışlı şemsiye modeli
yandan bomlu olanlardır. Genelde, şemsiyelerin gövdeleri orta kısımdan
indiğinden alan kaybına neden olur. Yandan bomlu şemsiyelerde ise bu olay
çözümlenmiştir.
TENTE
Bahçe ve terasların şıklığını en iyi tenteler tamamlar. Tenteler üçe
ayrılır.
a) Katlanır Kollu Tenteler
b) Pencere Tenteleri
c) Kış Bahçeleri İçin Tasarlanan Tenteler
Katlanır kollu tenteler; balkon, teras ve avlular için uygundur. Bu
tenteler, istenilen ölçülerde olabilir. Pencere tenteleri ise pencerelere
takılır ve açılıp kapanma mekanizması, katlanır kollu tentelere göre
daha değişiktir. Tente grubunda yer alan son alternatif ise kış bahçeleri
ve seralar için üretilen modellerdir. Bu ürünler iç mekan kullanımına
uygun, değişik sistemlere sahiptirler. İyi bir tentenin en önemli özelliği,
tüm konstrüksiyonunun paslanmaz malzemeden üretilmiş olmasıdır. Bu
malzemeler içinde en iyisi ise paslanmaz elektro statik boyalı alüminyumdur.
Tente alınırken göz önünde bulunması gereken hususların başında
konstrüksiyondan sonra pistonlar gelir. Makasları pistonlu ürünler
kesinlikle daha uzun ömürlüdür ve sessizlik için tercih edilir. Daha
sonra güneş, yağmur ve rüzgar sensörlerine dikkat edilmelidir. Her biri
farklı işlevlerdeki bu sensörler sayesinde, hem ürünün zarar görmesi
engellenir, hem de altında kullanılan mobilyalar korunur. Güneşin geliş açısı
da tentenin konumu için oldukça önemlidir. Tentelere en fazla 35 dereceye
kadar açı verilebilir ancak güneşi tam karşıdan alan sorunlu mekanlar için
tentenin ön kısmından çıkan güneşlikler kullanılır. Tüm bu detayların
yanında tentelerin kumaşları da unutulmamalı. İyi tente kumaşı kötü
hava şartlarından etkilenmeyen, su geçirmeyen ve asitli kuş pisliklerinden
etkilenmeyen kumaşlardır. Tamamı dralon kaplı bu kumaşlar ayrıca solmama
özelliğine de sahiptir. Dünyanın en iyi tenteleri Almanya' da üretilir.
Teknolojinin ulaştığı son noktalarda üretilen bu ürünler de kendi
aralarında ikiye ayrılırlar.
a) Manuel Kumanda Edilen Tenteler
b) Motorlu Tenteler
Manuel kumanda edilen tentelerin, açılıp kapanması teknik mekanizması
sayesinde oldukça kolaydır. Motorlu tenteler ise elektrikle çalışır, ayrıca
bu modeller elektrik kesintilerine karşı manuel olarak da kumanda
edilebilir. Tentelerde son teknolojiyi yansıtan uzaktan kumandalar, motorlu
modellerin en şık aksesuarlarıdır. Kumandalar, pratikliği sayesinde
kullanıcılara büyük kolaylık sağlar.
HAMAK
Sıcak yaz günlerinde hamak keyfi, hiçbir şeye değişilmez kuşkusuz.
Bu keyfi bozmamak için kullanılan hamağın, kaliteli ve rahat olması
gerekir. Son yıllarda mobilya üreticileri alışılmış süper market
hamaklarının aksine oldukça şık ve kullanışlı hamak modelleri tasarlayıp,
üretmeye başladılar. Bu modeller iki gruba ayrılır. Konstrüksiyonu ahşap
ya da alüminyum olanlar. Ahşap gövdeli hamaklar, genelde tik ağacından üretilir.
Bu model ürünler, alüminyumlara oranla genellikle daha büyük ebatlarda,
daha şık olarak tasarlanırlar ancak daha ağırdırlar. Alüminyum gövdeliler
ise hafif oldukları için rahatça hareket edebilirler. Hamaklarda, konstrüksiyon
kadar örgü kalitesi de önemlidir. Ürünün istenilen düzeyde kaliteli ve
dayanıklı olması için kullanılan kumaş, ip ya da halatların sağlam
olması gerekir. Bu halatlar sarmaşık ağaçlarından üretilir. Halatlar ne
kadar kalın olursa, hamak ta o kadar sağlam olur. En iyi hamak örgüsü,
Brezilya' da örülür. Hamaklarda kullanılan kumaşlar ise dralon kaplı
sentetik kumaşlardır. Minder kumaşları gibi Scotchgard korumalı bu kumaşların
leke tutmama, alev almama ve solmama özellikleri vardır.
Bu bilgiler bahçe mobilyası ve aksesuarları sektöründe hizmet veren
Garden Life'tan alınmıştır. Garden Life 1992 yılında kurulmuş bir
firmadır ve bu gün, 47 Avrupa, Amerika ve Uzakdoğu firmasının Türkiye
distrübitörlüğünü yapmaktadır. Ürün yelpazesi içinde tik, sedir, ıroko,
rattan ağaçlarından üretilen mobilyalar ile plastikten tasarlanan ürünler
bulunmaktadır. Bu grupta açılıp kapanabilen işlevsel masa ve sandalyeler,
oturma grupları, değişik ebatlarda sehpalar, tekli, ikili, üçlü ve köşeli
kanepe ve koltuklar, salıncaklar, servis arabaları, pozisyonlu ve tekerlekli
şezlonglar, şemsiyeler, çiçeklikler ve dış mekan aydınlatmaları yer
almaktadır. Bunlarla beraber Scotchgard korumalı minderler, hamaklar ve
tenteler de Garden Life showroomlarında müşterilerin beğenisine
sunulmaktadır.