Ίσως μας φαίνεται λίγο αυστηρό αυτό που μας λέει ο Λόγος του Θεού στα προηγούμενα εδάφια. Ένας λόγος που ο Κύριος θανάτωσε το Σαούλ είναι επειδή "εζήτησεν άνθρωπον έχοντα πνεύμα μαντείας, διά να ρωτήση, και δεν ηρώτησε τον Κύριον ..." Α' ΧΡΟΝ. ι':13-14.
Θα σταθούμε για λίγο σ' αυτό το σημείο, γιατί πιστεύω ότι ο Κύριος θέλει να μας δώσει μία προφητική εικόνα της εκκλησίας των τελευταίων ημερών. Είναι μία στιγμή στη ζωή του Σαούλ, που δείχνει ποια θα είναι η νοοτροπία και το πνεύμα πολλών χριστιανών κατά τις ημέρες εκείνες.
Ότι ο Σαούλ πήγε και ζήτησε βοήθεια και συμβουλή από μάντισσα, δείχνει τη σαρκική εκκλησία, που στις τελευταίες μέρες θα στραφεί σε τέτοιου είδους βοήθεια και πρακτικές. Θα αγκαλιάσει ψευδοδιδασκάλους και ψευδοπροφήτες, αλλά αυτό βέβαια δεν θα την ωφελήσει. Θα στηριχθεί επάνω σε τέτοιου είδους εργάτες, που ενώ με τα λόγια έχουν απαρνηθεί κάθε μαντεία και ειδωλολατρεία (Α' ΣΑΜ. ιη':3), με τις πράξεις τους όμως θα δώσουν τόπο σε πνεύματα πλάνης να κυριαρχήσουν. Ο Δαβίδ ζήτησε τον Κύριο, που δείχνει την πνευματική εκκλησία, η οποία μετανοεί και προχωράει σωστά προς την τελική νίκη που είναι η ενθρόνισή της στη βασιλεία του Θεού. Αυτά τα δύο γεγονότα, δηλ. η στροφή του Δαβίδ προς τον Κύριο και η στροφή του Σαούλ προς την ειδωλολατρεία, γίνονται σχεδόν ταυτόχρονα.
Ο Σαούλ πήγε στους μάγους "διότι θέλει ελθεί καιρός, ότε δεν θέλουσι υποφέρει την υγιαίνουσαν διδασκαλίαν, αλλά θέλουσιν επισωρεύσει εις εαυτούς διδασκάλους κατά τας ιδίας αυτών επιθυμίας, γαργαλιζόμενοι την ακοήν, και από μεν την αλήθειας θέλουσιν αποστρέψει την ακοήν αυτών, εις δε τους μύθους θέλουσιν εκτραπεί." Β' ΤΙΜ. δ':3-4.
Η πνευματική στάση μιας υγιούς εκκλησίας περιγράφεται από τον Παύλο στο αμέσως επόμενο εδάφιο.
Β' ΤΙΜ. δ':5 - "Συ δε αγρύπνει εις πάντα, κακοπάθησον, εργάσθητι έργον ευαγγελιστού, την διακονίαν σου κάμε πλήρη."
Αυτό που έκανε ο Σαούλ, είναι σίγουρα αξιόμεμπτο και ο Κύριος προειδοποιεί εκείνους που πλησιάζουν και ζητάνε συμβουλές από τέτοια άτομα.
ΛΕΥΙΤ. κ':6 - "Και ψυχή ήτις ακολουθήσει τους έχοντας πνεύμα μαντείας, και τους επαοιδούς, διά να πορνεύη κατόπιν αυτών, θέλω επιστήσει τον πρόσωπόν Μου κατά της ψυχής εκείνης, και θέλω εξολοθρεύσει αυτήν εκ μέσου του λαού αυτής."
Εκείνο που είναι σημαντικό και φέρνει την καταστροφή στην ψυχή, είναι αυτό που ονομάζει εδώ ο Λόγος του Θεού, πορνεία. Εκείνος που πηγαίνει σε μάντεις, διαπράττει πνευματική πορνεία! Η πράξη του Σαούλ δείχνει την πνευματική πορνεία που θα υπάρχει στην εκκλησία των τελευταίων ημερών. Το πνεύμα της μαντείας και της ειδωλολατρείας δεν εισέρχεται στον άνθρωπο και στην εκκλησία μόνο διά μέσου ανθρώπων, που π.χ. διαβάζουν τα χαρτιά ή εξασκούν χειρομαντεία ή οποιαδήποτε άλλη πράξη ή τρόπο που χρησιμοποιούν τα διάφορα μέντιουμ. Εισέρχεται όμως και από ανθρώπους οι οποίοι είναι πιστοί και "εργάζονται" στο έργο του Θεού. Κοιτάξτε πώς γινόταν αυτό τον καιρό του Ιερεμία και του Ιεζεκιήλ, κάτι που γίνεται και στις μέρες μας μέσα στην εκκλησία του Χριστού.
ΙΕΡ. ιδ':14 - "Και είπε Κύριος προς εμέ, Ψευδή προφητεύουσιν οι προφήται εν τω ονόματί Μου, Εγώ δεν απέστειλα αυτούς, ουδέ προσέταξα εις αυτούς, ουδέ ελάλησα προς αυτούς, αυτοί προφητεύουσιν εις εσάς όρασιν ψευδήν, και ΜΑΝΤΕΙΑΝ, και ματαιότητα, και την δολιότητα της καρδίας αυτών."
ΙΕΖ. ιγ':6-7 - "Είδον ματαιότητας και μαντείας ψευδείς, οίτινες λέγουσιν, Ο Κύριος λέγει, και ο Κύριος δεν απέστειλεν αυτούς, και έκαμον τους ανθρώπους να ελπίζωσιν ότι ο λόγος αυτών ήθελε πληρωθεί. Δεν είδετε οράσεις ματαίας, και ελαλήσατε μαντείας ψευδείς, και λέγετε, Ο Κύριος είπεν, ενώ Εγώ δεν ελάλησα;"
Έχουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μέσα στην επιστολή του Παύλου προς τους Γαλάτες.
ΓΑΛ. γ':1 - "Ω ανόητοι Γαλάται, τίς σας εβάσκανεν, ώστε να μη πείθησθε εις την αλήθεαν σεις, έμπροσθεν εις τους οφθαλμούς των οποίων ο Ιησούς Χριστός διεγράφη εσταυρωμένος μεταξύ σας;"
Ο απόστ. Παύλος χρησιμοποιεί τη λέξη "βασκαίνω" που σημαίνει: α') χρησιμοποιώ κακάς λέξεις περί τινός, συκοφαντώ, κακολογώ, δυσφημώ, ταπεινώ, β') μαγεύω τινα με μαγικά μέσα (γοητείας), ή "με κακό μάτι", "ματιάζω". (Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας - Ι.Σταματάκου).
Ενώ λοιπόν ο Παύλος τους διέγραψε σταυρωμένο τον Ιησού Χριστό μπροστά στα μάτια τους (με τη ζωή του και την υπηρεσία του προς αυτούς), εκείνοι πείστηκαν και ακολούθησαν μία διαφορετική διδασκαλία κάποιων ψευδοδιδασκάλων και ψευδοπροφητών, οι οποίοι ανήκαν στην εκκλησία των Γαλατών. Εκεί οι άνθρωποι τους "γοήτευσαν" και τους μάγεψαν με αποτέλεσμα να τυφλωθούν και να μη μπορούν να αντικρύζουν το καθαρό ευαγγέλιο που έμαθαν από τον Παύλο. Αντιθέτως, έγιναν "ανόητοι" και επέστρεψαν σε νόμους και διατάξεις, όπως γινόταν στην Παλαιά Διαθήκη. Πάντα ο διάβολος προσπαθεί να αποτρέψει τον άνθρωπο από το σωστό δρόμο, που πηγαίνει στον ουρανό και τη σωτηρία. Πολύ πονηρά και με έξυπνες παγίδες προσπαθεί να πάρει έδαφος μέσα στο νου μας, ώστε να στραφούμε και να εγκολπωθούμε διδασκαλίες, που εμείς θα νομίζουμε ότι είναι ορθές. Αυτή την επίθεση ο διάβολος την έχει εξαπολύσει από την αρχή της δημιουργίας (Αδάμ-Εύα) και θα κορυφωθεί στις μέρες μας, όπου θα ξεσπάσει η λύσσα του βλέποντας ότι πλησιάζει το τέλος του.
Α' ΤΙΜ. δ΄:1-2 - "Το δε πνεύμα ρητώς λέγει, ότι εν ταις υστέροις καιροίς θέλουσιν αποστατήσει τινες από της πίστεως προσέχοντες εις πνεύματα πλάνης, και εις διδασκαλίας δαιμονίων, διά της υποκρίσεως ψευδολόγων, εχόντων την εαυτόν συνείδησιν κεκαυτηριασμένην."
Όταν οι μαθητές ρωτούσαν τον Ιησού, ποια θα ήταν τα σημεία της δεύτερης παρουσίας Του, Εκείνος απάντησε δίνοντάς τους μία σειρά από στοιχεία και γεγονότα. Μπορούμε να τα δούμε στο κατά Ματθαίον κδ' και κε' κεφάλαια. Το πρώτο πράγμα που είπε στους μαθητές Του ήταν για ένα σημείο που λεγόταν "πλάνη".
ΜΑΤΘ. κδ':4-5 - "Και αποκριθείς ο Ιησούς, είπε προς αυτούς, Βλέπετε μη σας πλανήση τις, διότι πολλοί θέλουσιν ελθεί επί τω ονόματί Μου, λέγοντες, εγώ είμαι ο Χριστός, και πολλούς θέλουσι πλανήσει."
Δυστυχώς θα είναι το πιο χαρακτηριστικό σημείο των τελευταίων ημερών το γεγονός ότι πολλοί θα "γοητευθούν" από τις ψευδοδιδασκαλίες των ψευδοπροφητών. Να σημειώσουμε ότι οι προειδοποιήσεις του Κυρίου μας σύμφωνα με τα συμφραζόμενα είναι περισσότερο για τους χριστιανούς και λιγότερο για τους απίστους. Είναι άνθρωποι της εκκλησίας, όμως δεν ανήκουν στον Κύριο Ιησού.
Α' ΙΩΑΝ. β':18-20 - "Παιδιά, εσχάτη ώρα είναι, και καθώς ηκούσατε, ότι ο αντίχριστος έρχεται, και τώρα πολλοί αντίχριστοι υπάρχουσιν, όθεν γνωρίζομεν ότι είναι εσχάτη ώρα. Εξ ημών εξήλθον, αλλά δεν ήσαν εξ ημών, διότι, εάν ήσαν εξ ημών, ήθελον μένει μεθ' ημών, αλλά εξήλθον διά να φανερωθώσιν ότι δεν είναι πάντες εξ ημών. Και εσείς έχετε χρίσμα από του αγίου, και γνωρίζετε πάντα."
Είναι εκείνοι που μπορούν να κάνουν τη μεγαλύτερη ζημιά, καθώς είναι κρυμμένοι και καμουφλαρισμένοι κάτω από το πέπλο της γνώσης και της υποκριτικής συμπεριφοράς τους. Τα πνεύματα της μαντείας τέτοιων ανθρώπων θα πλανούν εκείνους που είναι συμβιβασμένοι, χλιαροί και η αφιέρωσή τους είναι ελλειπής.
Β' ΤΙΜ. γ':13 - "Πονηροί δε άνθρωποι και γόητες θέλουσι προκόψει εις το χείρον, πλανώντες και πλανόμενοι."
Ο Βάμβας χρησιμοποιεί την αρχαία ελληνική λέξη "γόης", η οποία υπάρχει και στο αρχαίο κείμενο και σημαίνει: Ο γοερώς κραυγάς εκστομίζων μαγείας, μάγος, "γόης", ψεύστης, απατεών (Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης - Ι.Σταματάκου).
Ο Ιησούς καθώς δίδασκε τους μαθητές τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στο κατά Ματθ. κεφ. κδ' εφιστούσε την προσοχή σε όλη τη διάρκεια της ομιλίας του για την πλάνη που θα κυριαρχήσει στις μέρες αυτές.
ΜΑΤΘ. κδ':11,24 - "Και πολλοί ψευδοπροφήται θέλουσιν εγερθή, και πλανήσει πολλούς."
"Διότι θέλουσι εγερθή ψευδόχριστοι, και ψευδοπροφήται, και θέλουσι δείξει σημεία μεγάλα και τέρατα, ώστε να πλανήσωσι, ει δυνατόν, και τους εκλεκτούς."
Ένα άλλο παράδειγμα, όσον αφορά τις επιθέσειες από πνεύματα μαντείας και ψευδοδιδασκαλίας, βλέπουμε να δέχεται και η εκκλησία της Θεσσαλονίκης. Ο Παύλος γράφει τη Β' Θεσσαλονικείς προσπαθώντας να τους προφυλάξει από τα πνεύματα της πλάνης, να τους υπενθυμίσει τη σωστή διδασκαλία και παράλληλα, δίνει σ' εμάς μία πολύ καθαρή εικόνα για το είδος της επίθεσης που έχει να αντιμετωπίσει και η σημερινή εκκλησία.
Β' ΘΕΣ. β':1-4 - "Σας παρακαλούμε δε, αδελφοί, περί της παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και της εις Αυτόν επισυνάξεως ημών, να μην σαλευθήτε ταχέως από του φρονήματός σας, μηδέ να θορυβήσθε, ΜΗΤΕ ΔΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, μήτε διά λόγου, μήτε δι' επιστολής ως γραφομένης υφ' ημών, ότι τάχα επλησίασεν η ημέρα του Χριστού. Ας μη σας εξαπατήση τις κατ' ουδένα τρόπο, διότι δεν θέλει ελθεί η ημέρα εκείνη, εάν δεν έλθει πρώτον η αποστασία, και αποκαλυφθή ο άνθρωπος της αμαρτίας, ο υιός της απωλείας, ο αντικείμενος και υπεραιρόμενος εναντίον εις πάντα λεγόμενον θεόν ή σέβασμα, ώστε να καθίσει εις τον ναόν του Θεού ως Θεός, αποδεικνύων εαυτόν ότι είναι θεός."
Όλη αυτή τη μελετημένη επίθεση κατά της εκκλησίας ο Παύλος λίγο παρακάτω στο 7ο εδάφιο την ονομάζει "μυστήριον της ανομίας". Από τις πρώτες μέρες της εκκλησίας ο πονηρός εργάζεται ακατάπαυστα, ώστε να φέρει σε πέρας ένα δικό του σχέδιο, το οποίο θα κορυφωθεί στις μέρες μας. Είναι μία απάτη που θα ξεγελάσει και θα εξαπατήσει πολλούς χριστιανούς και γι' αυτό του δίνει το χαρακτηρισμό "μυστήριο". Όλη αυτή την επίθεση του εχθρού ο Λόγος του Θεού την ονομάζει επίσης "ενέργεια πλάνης" και είναι κάτι που ο Θεός "θέλει πέμψει επ' αυτούς"
Β' ΘΕΣ. β':11 - "Και διά τούτο θέλει πέμψει επ' αυτούς ο Θεός ενέργειαν πλάνης, ώστε να πιστεύσωσιν εις το ψεύδος."
Το πώς θα στείλει ο Κύριος αυτά τα πνεύματα για να πλανήσουν, αν είναι δυνατόν και τους εκλεκτούς, το βλέπουμε από ένα σημαδιακό και διδακτικό περιστατικό, το οποίο περιγράφεται στην Α' Βασιλέων κεφ. κβ'.
Ο βασιλιάς του Ιούδα, Ιωσαφάτ, συναντά στη Σαμάρεια το συμβιβασμένο και διεφθαρμένο βασιλιά του Ισραήλ, Αχαάβ. Αυτός του προτείνει να ανακαταλάβουν από τους Συρίους τη Ραμώθ-γαλαάδ, μία πόλη πολύ σημαντική για τη φυλή Γαδ και η οποία βρισκόταν στην ανατολική πλευρά του ποταμού Ιορδάνη. Την πόλη αυτή την έχει κατακτήσει ο Σύρος βασιλιάς Βεν-αδάδ. Ο Ιωσαφάτ συμφωνεί και ζητάει από τον Αχαάβ τη μαρτυρία του Κυρίου. Ο Αχαάβ καλεί τετρακόσιους προφήτες για να ρωτήσει τον Κύριο γι' αυτό που πρόκειται να κάνουν. Οι προφήτες πάντα προφήτευαν ευνοϊκά για το βασιλιά του Ισραήλ και έλεγαν αυτό που ήθελε ν' ακούσει. Του είπαν λοιπόν "Ανάβα εις Ραμώθ-γαλαάδ, και ευοδού, διότι ο Κύριος θέλει παραδώσει αυτήν εις την χείραν του βασιλέως." (Α' ΒΑΣ. κβ':12). Ο Ιωσαφάτ, δίκαιος ων, κατάλαβε ότι δεν υπήρχε χρίσμα πάνω σ' αυτούς τους ανθρώπους και ζήτησε ένα πραγματικό προφήτη. Έτσι ο Αχαάβ κάλεσε το Μιχαία, τον οποίο αντιπαθούσε, διότι προφήτευε αυτά που ο Κύριος είχε να πει και δεν φοβόταν το βασιλιά. Ο λόγος του Κυρίου ήταν ο εξής:
Α' ΒΑΣ. κβ':19-23 - "Και ο Μιχαίας είπεν, Άκουσον λοιπόν τον λόγον του Κυρίου. Είδον τον Κύριον καθήμενον επί τον θρόνον Αυτού, και πάσαν την στρατιάν του ουρανού παρισταμένην περί αυτών, εκ δεξιών Αυτού, και εξ αριστερών Αυτού. Και είπε Κύριος, Τίς θέλει απατήσει τον Αχαάβ, ώστε να αναβή και να πέση εν Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο μεν είπεν ούτως, ο δε είπεν ούτως. Και εξήλθε το πνεύμα, και εστάθη ενώπιον Κυρίου, και είπεν, Εγώ θέλω απατήσει αυτόν. Και είπε Κύριος προς αυτό, Τίνι τρόπω; Και είπε, Θέλω εξέλθει, και θέλω είσθαι πνεύμα ψεύδους εν τω στόματι πάντων των προφητών αυτού. Και είπε Κύριος, Θέλεις απατήσει, και έτι θέλεις κατορθώσει, έξελθε, και κάμε ούτω. Τώρα λοιπόν, ιδού, ο Κύριος έβαλε πνεύμα ψεύδους εν τω στόματι πάντων τούτων των προφητών σου, και ο Κύριος ελάλησε κακόν επί σε."
Προσέξτε ότι ο Κύριος επέτρεψε τα πνεύματα να πλανήσουν με σκοπό "... να αναβή και να πέση (ο Αχαάβ) ...". Η αμαρτία του Αχαάβ είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο για να κινηθεί η κρίση του Θεού πάνω του. Ο Θεός επιτρέπει να γίνει κάτι τέτοιο, όταν η καρδιά του ανθρώπου είναι διαβρωμένη από την αμαρτία και ενσυνείδητα διαλέγει εκείνο που του αρέσει καυτηριάζοντας παράλληλα τη συνείδηση με διάφορους τρόπους. Αυτό έκανε και ο Αχαάβ. Δεν αγάπησε την αλήθεια, αλλά το ψεύδος. Αν η καρδιά μας με τον καιρό χάσει την κοινωνία και τη θέρμη με τον Ιησού Χριστό (λόγω αμαρτίας, μέριμνας, κοσμικών επιθυμιών, υπερηφανειών κλπ) και εκζητάμε το κίβδηλο και το αρεστό στη σάρκα μας, περπατάμε σε επικίνδυνο έδαφος και ο διάβολος παίρνει το δικαίωμα και γίνεται ικανός να μας πλανήσει με καταστρεπτικά αποτελέσματα. Στη μάχη που έγινε με τους Συρίους ο Αχαάβ σκοτώθηκε, αν και είχε μεταμφιεσθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην τον αντιληφθούν οι Σύριοι.
Αν θα πλανηθείς και αν θα λάβεις ψευδοπροφητείες κλπ βλέπουμε ότι εξαρτάται εν τέλει από τις δικές μας καρδιές και τη δική μας στάση απέναντι στο Θεό!! Δεν χρειάζεται να φοβόμαστε, διότι αν η αφιέρωσή μας είνα σωστή και η αγάπη για τον Κύριο κυριαρχεί στη ζωή μας, τότε είτε θα σου δώσει ο Θεός διάκριση, όπως έδωσε στον Ιωσαφάτ (κβ':6-7), ή θα σε φυλάξει από τέτοιου είδους πνεύματα πλάνης και απώλειας με κάθε τρόπο (δες την περίτπωση Βαλαάμ-Βαλάκ και λαός Ισραήλ). Ο Ιωσαφάτ, αν και δίκαιος, πλανήθηκε μαζί με τον Αχαάβ. Έκανε το λάθος να μην πάρει στα σοβαρά τα λόγια του Μιχαία και γι' αυτό αφ ενός μεν ηττήθηκε ο στρατός του, αφετέρου ο ίδιος βρέθηκε πολύ κοντά στο θάνατο και τη γλύτωσε πραγματικά την τελευταία στιγμή (κβ':32-33). Το μάθημά του όμως το έμαθε κι έτσι την επόμενη φορά που ήταν να συνεργαστεί ξανά με το βασιλιά του Ισραήλ Οχοζία, γιο του Αχαάβ, εκείνος πολύ σωστά αρνήθηκε (κβ':50).
Ο Κύριος, αδελφοί, ζητάει να έχουμε αγάπη γι΄Αυτόν, για το Λόγο Του, να έχουμε διάκριση πάνω σε όλα αυτά για να αποφύγουμε παρόμοιες καταστάσεις. Ο Ιωσαφάτ διέθετε διάκριση και καλό πνεύμα, αλλά στη συγκεκριμένη στιγμή στερούνταν αποφασιστικότητας, πυγμής, αλλά και σοφίας. Τι γυρεύεις με κάποιον σαν τον Αχαάβ; Θα πλανηθείς κάποια στιγμή, όσο κι αν νομίζεις ότι τα πράγματα θα πάνε καλά. Μπορεί να θέλεις να βοηθήσεις ανθρώπους σαν τον Αχαάβ, αλλά δεν θα αναμειχθείς και δεν θα συνεργαστείς με τον τρόπο που έκανε ο Ιωσαφάτ. Όταν χωρίς σοφία αναμειγνυόμαστε με τις δραστηριότητες τέτοιων ανθρώπων, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να πλανηθούμε.
Επιστρέφουμε στη Β' Θεσ. κεφ. β'. Όπως είπαμε αυτή η ενέργεια του διαβόλου ονομάζεται "μυστήριο της ανομίας". Δεν είνα κάτι που δεν έχουμε προειδοποιηθεί και πληροφορηθεί. Ο Κύριος μας τα έχει αποκαλύψει όλα στο μέτρο της αφιέρωσής μας. Είναι μυστήριο με την έννοια της έκτασης και του αποτελέσματος που θα έχει πάνω στο πρόσωπο της γης. Θύματα αυτής της πλάνης θα είναι καί πιστοί, αλλά και άπιστοι. Είνια μυστήριο, διότι πολλοί γνωρίζουν, αλλά κατά ένα πολύ περίεργο τρόπο θα πέσουν στην παγίδα, διότι δεν πρόσεξαν και αγρύπνησαν.
Β' ΠΕΤΡ. γ':17 - "Σεις λοιπόν, αγαπητοί, προγνωρίζοντες ταύτα, φυλάττεσθε, διά να μη παρασυρθήτε με την πλάνην των ανόμων, και εκπέσητε από των στηριγμών σας."
Εκείνοι που θα γίνουν θύματα αυτής της επίθεσης του εχθρού, θα είναι επειδή το επέτρεψαν στη ζωή τους.
Παρατηρούμε, αδελφοί, ότι ο διάβολος θα βάλει όλη του τη μαεστρία και την ικανότητα γύρω από το γεγονός "της εις αυτόν επισυνάξεως ημών"!! Όλη η Β' Θεσσαλονικείς ασχολείται με το θέμα της αρπαγής. Η αρπαγή είναι κάτι που ο διάβολος θα προσπαθήσει με κάθε μέσο να παραποιήσει, να παραπληροφήσει και τελικά να πλανήσει τους χριστιανούς για να τους κλέψει την ουράνια ελπίδα. Γενικά ο στόχος του διαβόλου είναι να κλέψει από το λαό του Θεού την πίστη για τη σωτηρία. Να κλέψει την πρόσκληση για την ουράνια ζωή. Μπορούμε λοιπόν να καταλάβουμε ότι όταν θα έρθει η ώρα για να σαλπίσει ο αρχάγγελος και να καλεσθεί η νύμφη στον ουρανό, ο διάβολος θα βάλει όλη του τη δύναμη για να κρατήσει στη γη όσους μπορέσει.
